A study on the determination, selection and growing techniques of peony (Paeonia spp.) species available in the flora of Turkey | Türkiye florasında mevcut şakayık (Paeonia spp.) türlerinin tespiti, ıslahı ve yetiştirme tekniklerinin belirlenmesi

إنجليزي. The poeny is a perennial plant existed only herbaceous form in our country. And has tuber root, flowering different colours, about 1 m height. Promising types were determined from available potential and populations in our flora and carried to culture or propagation area, adaptation and growing techniques trials were established. The studies on Peony herbaceous forms started in 2001 and 41 populations from flora of Turkey belong to 9 species (P. arietina, P. daurica, P. idaea, P. kesrouanensis, P. mascula, P. peregrina, P. tenuifolia, P. turcica, P. wittmanniana) were identified and taken under the culture. P. İdaea is natural hybrid and, so new data record was given for it. By pre-selection promising individuals which are delegated and out of order were transferred to cultivation media. In order to investigate as ornamental plant some properties were taken under consideration and selection procedure were realized. Propagation material (tuber root, seed and explant) were taken and propagation, growing techniques were investigated. By this mean, for seed propagation effect of different applications and sowing times were observed. In case of tuber root propagation, planting system and time effect on seedling was investigated. Also, tissue-culture and grafting propagation methods were studied. About growing techniques, soil and ecological demands were detected taking under the consideration. For variety improving, new cultivar candidates were observed. Additionally to selection, chemical mutation within and between the species and within the genus. On the other hand, root phyto-chemical content was detected to find out utilization possibilities as medicinal and aromatical plant.

اللغة التركية. Yurdumuzda sadece otsu formu olan şakayıkyumru köklere sahip, farklı renklerde çiçek açan ve 1m'ye kadar boylanabilen, çok yıllık bir bitkidir. Floramızdaki mevcut potansiyelin, popülasyon tespiti yapılmış, ümitvar bireyler kültür ortamına taşınmış, adaptasyon ve yetiştirme tekniği denemeleri kurulmuştur. Otsu şakayık üzerinde 2001 yılında başlayan çalışmalar ile Türkiye Florasından bugüne kadar 9 türe (P. arietina, P. daurica, P. idaea, P. kesrouanensis, P. mascula, P. peregrina, P. tenuifolia, P. turcica, P. wittmanniana) ait 41 populasyon tespit edilerek kültüre alınmıştır.Bu türlerden P. idaea doğal melez türü yeni kayıt verilmiştir. Populasyonlardan ön seleksiyon sonucu, populasyonu temsil eden ve sıra dışı olan ümitvar bireyler kültür ortamına taşınmıştır. Süs bitkisi olarak kullanım imkanlarını araştırmak ve geliştirmek amacıylabazı kriterler yönünden incelenerek seleksiyon yapılmıştır. Seçilen bireylerden çoğaltım materyali (yumru kök, tohum ve explant) alınarak, çoğaltım ve yetiştiricilik teknikleri araştırılmıştır. Bu bağlamdatohumla üretim için, çeşitli uygulamaların ve ekim zamanının fide çıkışına etkisi incelenmiştir. Yumru kök ile üretim için dikim şekli - zamanının bitki gelişimine ve çiçek verimine etkisi tespit edilmiştir. Ayrıca doku kültürü ve aşı ile üretim yöntemleri üzerine çalışmalar yapılmıştır. Yetiştirme teknikleri konusundatoprak ve ekolojik istekleri doğal yayılış alanlarındaki değerler göz önünde bulundurularak tespit edilmeye çalışılmıştır.