Luchtcirculatie, kasklimaat en productie: Deel rapportage maart-oktober 2004

هولندي؛ الفلمنكية. In kassen treedt veel luchtbeweging op. De invloed van geforceerde luchtbeweging in de kas ten gevolge van verwarming en/of ventilatoren in combinatie met luchtverdeelsystemen op de ruimtelijke klimaatverdeling en de daaraan gekoppelde fysische en fysiologische processen in het gewas zijn vrijwel onbekend. Uit het onderzoek met een gesloten kas (Schoonderbeek et al. 2003) kwam naar voren dat de geforceerde luchtbeweging een belangrijke verandering in het kasklimaat rond de plant tot gevolg had. De veronderstelling is dat deze verandering heeft bijgedragen aan de, in dat onderzoek gevonden, meerproductie en de behaalde energie-efficiëntie. Naar aanleiding van de resultaten van het gesloten kas experiment is door de LTO commissie tomaat gevraagd om nader onderzoek naar de oorzaken van de productieverhoging ten opzichte van de verhoging die op basis van simulatiemodellen werd verwacht. In de huidige gewasgroeimodellen is een vaste waarde aangenomen voor de grenslaagweerstand. Bij teeltsystemen, waarin luchtbeweging door geforceerde ventilatie of door beweging van planten optreedt, zal deze weerstand veranderen. Door verlaging van de weerstand kan als gevolg van een hogere CO2 uitwisseling de maximale fotosynthese toenemen. Een verlaging van de weerstand kan de transpiratie doen toenemen. Verder heeft geforceerde luchtbeweging invloed op de ruimtelijke klimaatverdeling voor temperatuur en vochtigheid. De verschillen in absolute luchtvochtigheid worden onder normale condities gering verondersteld. Een nadere analyse van het microklimaat, voor CO2 en vochtuitwisseling en de ruimtelijke verdeling bij geforceerde luchtbeweging en de daaraan gekoppelde gewasreacties geeft inzicht in de onderliggende mechanismen voor productieverbetering. Het onderzoek richt zich op de korte termijn effecten van luchtcirculatie. Benutting van deze kennis bij de keuze en besturing van de klimaatinstallaties in normale en (semi) gesloten kassen biedt uitstekende mogelijkheden om op energie-efficiënte wijze meerproductie te verkrijgen.