Güneydoğu Anadolu Bölgesi Çayır-Mera ve Doğal Vejetasyonlarında Yer Alan Bazı Trigonella Türlerinde Ot Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi | Determination of Herbage Quality Characteristics in Some Trigonella Species in Meadow-Pasture and Natural Vegetation of the Southeastern Anatolia Region

اللغة التركية. Bu çalışma, Güneydoğu Anadolu Bölgesi çayır-mera ve doğal vejetasyonlarında yer alan bazı Trigonella türlerinde (T. coerulescens, T. filipes, T. foenum graceum, T. mesopotamica, T. monantha, T. spicata, T. spruneriana ve T. strangulata) ot kalite özelliklerini belirlemek amacıyla 2023 yılı Mayıs ayında yürütülmüştür. Araştırmada Trigonella türlerinde ham protein (HP) % 18.31-22.45, asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF) % 14.09-24.09, nötral deterjanda çözünmeyen lif (NDF) % 30.33-37.18, asit deterjanda çözünmeyen protein (ADP) % 0.31-0.41, kuru madde (KM) % 90.63-92.98, sindirilebilir kuru madde (SKM) % 70.14-77.93, kuru madde tüketimi (KMT) % 3.23-3.96, nispi yem değeri (NYD) 180.4-237.1, potasyum (K) % 0.41-0.87, kalsiyum (Ca) % 1.73-2.17, magnezyum (Mg) % 1.74-2.93, fosfor (P) % 0.31-0.45, Ca/P 4.40-5.88 ve K/(Ca+Mg) 0.10-0.22 aralıklarında değişim göstermiştir. Türler içerisinde HP bakımından T. spruneriana, T. monantha ve T. foenum graceum; ADF bakımından T. spicata; NDF bakımından T. strangulata,  T. spruneriana, T. spicata ve T. monantha; SKM bakımından T. spicata; KMT bakımından T. spicata, T. mesopotamica, T. foenum graceum ve T. filipes;  NYD bakımından T. spicata ve T. mesopotamica türleri istatistiksel olarak en yüksek değerleri vermiştir. Bu türler içerisinden de T. spicata incelenen birçok özellik (ADF, NDF, SKM, KMT ve NYD) bakımından en yüksek değerleri vermiştir. Ayrıca, incelen tüm türler ot kalite standartları bakımından en kaliteli sınıf olan prime grupta yer almışlardır.

إنجليزي. This study was conducted in May 2023 to determine the herbage quality characteristics of some Trigonella species (T. coerulescens, T. filipes, T. foenum graceum, T. mesopotamica, T. monantha, T. spicata, T. spruneriana and T. strangulata) in meadow-pasture and natural vegetation of Southeastern Anatolia Region. In the study, crude protein (HP) varied between 18.31-22.45%, acid detergent fiber (ADF) 14.09-24.09%, neutral detergent fiber (NDF) 30.33-37.18%, acid detergent protein (ADP) 0.31-0.41%, dry matter (DM) 90.63-92.98%, digestible dry matter (DDM) 70.14-77.93%, dry matter intake (DMI) 3.23-3.96%, relative feed value (RFV) 180.4-237.1, potassium (K) 0.41-0.87%, calcium (Ca) 1.73-2.17%, magnesium (Mg) 1.74-2.93%, phosphorus (P) 0.31-0.45%, Ca/P 4.40-5.88 and K/(Ca+Mg) 0.10-0.22 in Trigonella species. Among the species, T. spruneriana, T. monantha and T. foenum graceum gave the statisticallay highest values in terms of HP; T. spicata in terms of ADF; T. strangulata, T. spruneriana, T. spicata and T. monantha in terms of NDF; T. spicata in terms of DDM; T. spicata, T. mesopotamica, T. foenum graceum and T. filipes in terms of DMI; T. spicata and T. mesopotamica in terms of RFV. Among these species, T. spicata gave the highest values in terms of many traits examined (ADF, NDF, DDM, DMI and RFV). In addition, all examined species were in the prime group, which is the highest quality class in terms of herb quality standards.