The effects of increasing potassium fertilization on changes in the content of se-lenium and titanium in the soil and eastern galega (Galega orientalis Lam.) | Wpływ wzrastającego nawożenia potasem na zmiany w zawar-tości selenu i tytanu w glebie oraz rutwicy wschodniej (Galega orientalis Lam.)

إنجليزي. The aim of this study was to estimate changes in the content of selenium and titanium in soil and eastern galega under the influence of growing potassium fertilization and the sampling of the analyzed elements together with the yield of the test plant. A three-year field experiment was conducted on experimental plots belonging to the University of Natural Sciences and Humanities in Siedlce. The study included the following six fertilization objects: control treatment (0); P1; K1; P1K2; P1K3; P1K4 (P1 – 23, K1 – 83, K2 – 124, K3 – 166, K4 – 207.5 kg.ha-1). In each year of the study a test plant was collected three times in the budding stage. After harvesting galega soil samples were collected. Varied potassium fertilization had a significant impact on changes in the content of selenium and titanium in the soil and eastern galega. Most selenium in the soil was determined with the control object, and titanium in the soil fertilized with a dose of potassium 83 kg.ha-1. The use of potassium doses (K3–K4 166–207.5 kg.ha-1) resulted in a significant increase of selenium content in the test plant in relation to the dose of 83 kg.ha-1 (K1). The use of the potassium salt at a dose of K2 (124 kg.ha-1) resulted in a significant reduction in the titanium content in the test plant in comparison to K1 fertilization K1 (83 kg.ha-1). Eastern galega harvested at successive dates and subsequent years of study contained smaller amounts of selenium and titanium. The content of selenium and titanium in the dry mass of the test plant was below the range limit numbers defining the permissible quantities of elements in the feed. Eastern galega fertilized with the dose of phosphorus 23 kg.ha-1 and potassium 166 kg.ha-1 absorbed the largest amounts of selenium and titanium with the yield.

تلميع. Celem badań była ocena zmian zawartości selenu i tytanu w glebie i rutwicy wschodniej pod wpływem wzrastającego nawożenia potasem oraz pobrania analizowanych pierwiastków z plonem rośliny testowej. Trzyletnie doświadczenie polowe przeprowadzono na poletkach doświadczalnych należących do Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. W badaniach uwzględniono sześć obiektów nawozowych: obiekt kontrolny (0); P1; K1; P1K2; P1K3; P1K4 (P1 – 23, K1 – 83, K2 – 124, K3 – 166, K4 – 207,5 kg.ha-1). W każdym roku badań zbierano trzykrotnie roślinę testową w fazie pąkowania. Po zbiorach pobierano próbki gleby. Zróżnicowane nawożenie potasem istotnie wpłynęło na zmiany zawartości selenu i tytanu w glebie oraz w rutwicy wschodniej. Największą zawartość selenu oznaczono w glebie pobranej z obiektu nawozowego P1 – 23 kg.ha-1, a tytanu w glebie nawożonej potasem w ilości 207,5 kg.ha-1. Zastosowanie potasu w dawkach (K3 – 166 i K4 – 207,5 kg.ha-1) spowodowało istotne zwiększanie zawartości selenu w roślinie testowej w stosunku do dawki 83 kg.ha-1 (K1). Zastosowanie soli potasowej w dawce K2 (124 kg.ha-1) wpłynęło na istotne zmniejszenie zawartości tytanu w roślinie testowej w odniesieniu do obiektu nawożonego K1 – 83 kg.ha-1. Rutwica zbierana w kolejnych terminach i kolejnych latach badań zawierała mniejsze ilości selenu i tytanu. Zawartość selenu i tytanu w suchej masie rośliny testowej mieściła się poniżej zakresu liczb granicznych określających dopuszczalne ilości tych pierwiastków w paszy. Rutwica wschodnia nawożona dawką P1 – 23 kg.ha-1 i K3 – 166 kg.ha-1 pobrała z plonem największe ilości selenu i tytanu.