OPTIMIZATION OF THE COMPOSITION OF THE NUTRIENT MEDIUM DURING REPRODUCTION OF ORGANIC STRAWBERRY IN VITRO | ОРГАНИКАЛЫҚ БАҚША ҚҰЛПЫНАЙЛАРЫН IN VITRO КӨБЕЙТУ КЕЗІНДЕ ҚОРЕКТІК ОРТАНЫҢ ҚҰРАМЫН ОҢТАЙЛАНДЫРУ | УСОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ СОСТАВА ПИТАТЕЛЬНОЙ СРЕДЫ ПРИ РАЗМНОЖЕНИИ ОРГАНИЧЕСКОЙ ЗЕМЛЯНИКИ САДОВОЙ IN VITRO

إنجليزي. In world practice, clonal micro-propagation of strawberry is used for fast and effective reproduction of individual forms and varieties from a small amount of source material, in vitro selection at early stages of development. At the stages of introduction into the culture of strawberry plant tissues, active chlorine preparations were sterilized in the composition of sodium hypochlorite in various concentrations and exposures.  For the development of regeneration and the acquisition of environmentally friendly strawberry seedlings, the amino acid proline at a concentration of 10 mg/ l, adenosine triphosphate (ATP) -10 mg / l, and vitamin C-ascorbic acid-10 mg / l were introduced into the nutrient medium in the exchange of growth regulators of chemical nature (cytokinins and auxins). It was found that the introduction of ascorbic acid at a concentration of 10 mg / l into the nutrient medium completely eliminates the phenolic oxidation of apexes at the stage of introduction into tissue culture and regeneration. The introduction of the amino acid proline and ATP into the nutrient medium increased regeneration by 10-15% for three varieties of strawberries. After the proliferation stage, microcloned plants were transplanted to a nutrient medium for rooting. A large number of roots were formed on the Malvina variety. In the varieties Sabrina and Red Gontlit, these data were slightly lower than 5 and 7pieces. The height of the plants was distinguished by the Malvina variety 10pieces. The lowest plant height was characterized by the Sabrina and Red Gontlit varieties of 5 and 7pieces, respectively. Rooted strawberry microplants were transplanted into ex vitro conditions for their adaptation. A nutrient medium for obtaining organic strawberry seedlings for all stages of clonal micropropagation: introduction into tissue culture, regeneration, proliferation and rhizogenesis was developed.

الكازاخستانية. Әлемдік тәжірибеде бақша құлпынайының клондық микрокөбеюі бастапқы материалдың аз мөлшерінен жекелеген формалар мен сорттарды тез және тиімді көбейту, дамудың алғашқы кезеңдерінде in vitro таңдау үшін қолданылады. Құлпынай өсімдіктерінің ұлпа культурасына енгізу сатысында әртүрлі концентрациялар мен экспозициялардағы натрий гипохлориті құрамындағы белсенді хлор препараттарымен зарарсыздандырылды. Регенерацияны дамыту және қоректік ортаға экологиялық таза құлпынай көшеттерін сатып алу үшін химиялық өсу реттегіштері (цитокининдер мен ауксиндер) 10 мг/л концентрациядағы пролин амин қышқылы, аденозинтрифосфат (АТФ) -10 мг/л және С дәрумені-аскорбин қышқылы -10 мг/л енгізілді, қоректік ортаның құрамына ұлпаны енгізу және регенерация кезеңінде апекстердің фенолдық тотығуын толығымен жояды. Пролин және АТФ амин қышқылын қоректік ортаға енгізу құлпынайдың үш түрі бойынша регенерацияны 10-15% - ға арттырды. Пролиферация кезеңінен кейін микроклондалған өсімдіктер тамырлану үшін жаңа қоректік ортаға қайта отырғызылды. Мальвина сортында көптеген тамырлар пайда болды. Сабрина және Ред Гонтлит сорттарында бұл мәліметтер 5 және 7 данадан сәл төмен болды. өсімдіктердің биіктігі бойынша 10 дана Мальвина сорты ерекшеленді. Өсімдіктердің ең төменгі биіктігі сәйкесінше 5 және 7 дана Сабрина және Ред Гонтлит сорттарымен сипатталды. Құлпынайдың тамырлы микроөсімдіктері оларды бейімдеу үшін ex vitro жағдайларына ауыстырылды.

الروسية. В мировой практике клональное микроразмножение земляники садовой применяется для быстрого и эффективного размножения отдельных форм и сортов из небольшого количества исходного материала, отбора in vitro на ранних стадиях развития. На стадии введения в культуру тканей растения земляники стерилизовались препаратами активный хлор в составе гипохлорита натрия в различных концентрациях и экспозиции. Для развития регенерации и приобретение экологически чистой рассады земляники в питательную среду вводили в обмен регуляторов роста химической природы (цитокинины и ауксины) аминокислоту пролин в концентрации 10мг/л, аденозинтрифосфат (АТФ) -10мг\л, и витамин С-аскорбиновая кислота – 10мг\л. Установлено, что внесение аскорбиновой кислоты в концентрации 10 мг/л в состав питательной среды полностью исключает фенольное окисление апексов на этапе введения в культуру тканей и регенерации. Внесение аминокислоты пролин и АТФ в состав питательной среды увеличило регенерацию на 10-15% по трем сортам земляники. На этапе укоренения большое количество корней образовывалось на сорте Мальвина. У сортов Сабрина и Ред Гонтлит эти данные были несколько ниже. По высоте растений выделялся сорт Мальвина 10 шт. Наименьшей высотой растений характеризовались сорта Сабрина и Ред Гонтлит 5 и 7 шт. соответственно. Укорененные микрорастения земляники пересаживались в условия ex vitro для их адаптации.