Analysis of the scientific and technical level of standards in the field of production and circulation of organic products | Органикалық өнімнің өндірісі мен айналымы саласындағы стандарттардың ғылыми-техникалық деңгейін талдау | Органикалық өнімнің өндірісі мен айналымы саласындағы стандарттардың ғылыми-техникалық деңгейін талдау

إنجليزي. Background and Aim. This article presents a comprehensive analysis of the scientific and technical level of national standards of the Republic of Kazakhstan and the interstate standard regulating the processes of production, certification and circulation of organic products. Particular attention is paid to issues of terminological accuracy and the compliance of the concepts used with the current legislation of the Republic of Kazakhstan, including laws, by laws and technical regulations. A detailed assessment was conducted regarding the accuracy of references to regulatory documents, their relevance, applicability and legal validity. The degree of harmonization between national, interstate, international and regional standards was also examined. Materials and Мethods. The study used current national standards of the Republic of Kazakhstan, interstate standards (GOST), international and regional regulatory documents in the field of organic production. The analysis was conducted using comparative legal and structural content approaches. Methods included normative legal analysis, expert assessment of terminology, logical and semantic comparison, and evaluation of compliance with the requirements of international standardization and certification systems. Results. The analysis revealed terminological and substantive inconsistencies, outdated references to repealed regulations, and insufficient alignment with international standards. The authors proposed specific recommendations for updating the standards aimed at enhancing their relevance, improving regulatory compatibility and supporting the sustainable development of the organic sector in the Republic of Kazakhstan. Conclusion. The study identified a number of inconsistencies and shortcomings in the current standards, including outdated terminology, gaps in the reference framework, and deviations from international best practices. These findings highlight the need for a comprehensive revision and modernization of the regulatory documentation to align it with the contemporary requirements of sustainable development and international trade. The proposed recommendations can serve as a foundation for further improvements to the standardizatio  system in organic agriculture and for strengthening the confidence of both domestic and international market participants.

مجهول. Алғышарттар мен мақсат. Мақалада органикалық өнімдерді өндіру, сертификаттау және айналым процестерін реттейтін Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекетаралық стандарттарының ғылыми-техникалық деңгейіне жан-жақты талдау ұсынылған. Терминологиялық дәлдік және пайдаланылатын ұғымдардың заңдарды, заңға тәуелді актілерді және техникалық регламенттерді қоса алғанда, Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкестігі мәселелеріне ерекше назар аударылды. Нормативтік-құқықтық құжаттарға сілтемелердің дұрыстығына, олардың өзектілігі мен құқықтық негізділігіне егжей-тегжейлі тексеру жүргізілді. Сондай-ақ ұлттық және мемлекетаралық стандарттардың халықаралық және өңірлік нормалармен үйлесу дәрежесі зерттелді. Материалдар мен әдістер. Зерттеу материалдары ретінде Қазақстан Республикасының қолданыстағы ұлттық стандарттары, мемлекетаралық стандарттар (ГОСТ), органикалық өндіріс саласындағы халықаралық және өңірлік нормативтік құжаттар пайдаланылды. Талдау салыстырмалы-құқықтық және құрылымдық мазмұндық тәсілдер негізінде жүргізілді. Нормативтік құқықтық талдау, терминологияны сараптамалық бағалау, логикалық-семантикалық салыстыру және халықаралық стандарттау және сертификаттау жүйелерінің талаптарына сәйкестігін талдау әдістері қолданылды. Нәтижелер. Жүргізілген талдау нәтижесінде терминологиялық және мазмұндық сәйкессіздіктер, жойылған нормативтік актілерге ескірген сілтемелер, сондай-ақ халықаралық стандарттармен сәйкес келмеу анықталды. Авторлар стандарттардың өзектілігін арттыруға, нормативтік үйлесімділікті жақсартуға және Қазақстан Республикасында органикалық сектордың тұрақты дамуын қамтамасыз етуге бағытталған өзектендіру бойынша нақты ұсынымдар ұсынды. Қорытынды. Жүргізілген зерттеу қолданыстағы стандарттардағы бірқатар сәйкессіздіктер мен кемшіліктерді, соның ішінде ескірген тұжырымдарды, анықтамалық базадағы кемшіліктерді және халықаралық тәжірибелерден ауытқуларды анықтауға мүмкіндік берді. Бұл нормативтік құжаттаманы тұрақты даму мен халықаралық сауданың қазіргі заманғы талаптарына сәйкес келтіру мақсатында оны қайта қарау және өзектендіру қажеттігін көрсетеді. Ұсынылған ұсыныстар органикалық ауыл шаруашылығы саласындағы стандарттау жүйесін одан әрі жаңғыртуға және нарықтың ішкі және сыртқы қатысушыларының сенімін арттыруға негіз бола алады.

الروسية. Алғышарттар мен мақсат. Мақалада органикалық өнімдерді өндіру, сертификаттау және айналым процестерін реттейтін Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекетаралық стандарттарының ғылыми-техникалық деңгейіне жан-жақты талдау ұсынылған. Терминологиялық дәлдік және пайдаланылатын ұғымдардың заңдарды, заңға тәуелді актілерді және техникалық регламенттерді қоса алғанда, Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкестігі мәселелеріне ерекше назар аударылды. Нормативтік-құқықтық құжаттарға сілтемелердің дұрыстығына, олардың өзектілігі мен құқықтық негізділігіне егжей-тегжейлі тексеру жүргізілді. Сондай-ақ ұлттық және мемлекетаралық стандарттардың халықаралық және өңірлік нормалармен үйлесу дәрежесі зерттелді. Материалдар мен әдістер. Зерттеу материалдары ретінде Қазақстан Республикасының қолданыстағы ұлттық стандарттары, мемлекетаралық стандарттар (ГОСТ), органикалық өндіріс саласындағы халықаралық және өңірлік нормативтік құжаттар пайдаланылды. Талдау салыстырмалы-құқықтық және құрылымдық мазмұндық тәсілдер негізінде жүргізілді. Нормативтік құқықтық талдау, терминологияны сараптамалық бағалау, логикалық-семантикалық салыстыру және халықаралық стандарттау және сертификаттау жүйелерінің талаптарына сәйкестігін талдау әдістері қолданылды. Нәтижелер. Жүргізілген талдау нәтижесінде терминологиялық және мазмұндық сәйкессіздіктер, жойылған нормативтік актілерге ескірген сілтемелер, сондай-ақ халықаралық стандарттармен сәйкес келмеу анықталды. Авторлар стандарттардың өзектілігін арттыруға, нормативтік үйлесімділікті жақсартуға және Қазақстан Республикасында органикалық сектордың тұрақты дамуын қамтамасыз етуге бағытталған өзектендіру бойынша нақты ұсынымдар ұсынды. Қорытынды. Жүргізілген зерттеу қолданыстағы стандарттардағы бірқатар сәйкессіздіктер мен кемшіліктерді, соның ішінде ескірген тұжырымдарды, анықтамалық базадағы кемшіліктерді және халықаралық тәжірибелерден ауытқуларды анықтауға мүмкіндік берді. Бұл нормативтік құжаттаманы тұрақты даму мен халықаралық сауданың қазіргі заманғы талаптарына сәйкес келтіру мақсатында оны қайта қарау және өзектендіру қажеттігін көрсетеді. Ұсынылған ұсыныстар органикалық ауыл шаруашылығы саласындағы стандарттау жүйесін одан әрі жаңғыртуға және нарықтың ішкі және сыртқы қатысушыларының сенімін арттыруға негіз бола алады.