PL: Sposób żywienia kobiet ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto | EN: Assessment of the diet of people diagnosed with Hashimoto's disease

abstractPL: Choroba Hashimoto, znana także jako limfocytarne zapalenie tarczycy, to choroba autoimmunologiczna, która prowadzi do niszczenia tarczycy przez autoreaktywne limfocyty. Diagnoza opiera się na badaniu USG, obecności autoprzeciwciał oraz poziomie hormonów, m.in. fT3, fT4 oraz TSH. Choroba Hashimoto jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy. Według danych statystycznych na chorobę Hashimoto z roku na rok zapada coraz więcej osób, przy czym kobiety chorują średnio 8,5 razy częściej niż mężczyźni. Jak sugerują badania, wpływ na rozwój limfocytarnego zapalenia tarczycy mają czynniki genetyczne oraz środowiskowe, jednak to te pierwsze wydają się mieć większe znaczenie. Współczesna medycyna nie odkryła jeszcze skutecznej metody leczenia choroby Hashimoto, zatem uznawana jest ona za chorobę przewlekłą. Można jednak doprowadzić do stanu remisji choroby. Terapia obejmuje zmiany w stylu życia, substytucję hormonów tarczycy i eliminację czynników środowiskowych. Dieta osób z chorobą Hashimoto powinna być oparta na Zasadach Zdrowego Żywienia rekomendowanych przez Instytut Żywności i Żywienia i uwzględniać indywidualne potrzeby każdego pacjenta. Ponadto należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiednią wartość energetyczną diety, zwiększenie spożycia pełnowartościowego białka, ograniczenie tłuszczów zwierzęcych na rzecz roślinnych, unikanie cukrów prostych i spożywanie pełnoziarnistych produktów zbożowych, warzyw i owoców. Dieta powinna mieć również potencjał przeciwzapalny oraz ograniczać składniki mogące wchodzić w interakcje z preparatami lewotyroksyny. Celem pracy była ilościowa oraz jakościowa ocena sposobu żywienia kobiet cierpiących na chorobę Hashimoto, a także ocena wybranych aspektów ich wiedzy żywieniowej. W badaniu posłużono się autorskim kwestionariuszem ankiety, którego celem była ocena wiedzy i stanu zdrowia respondentek oraz kwestionariuszem częstości spożycia FFQ-16. Dodatkowo sposób żywienia trzech chętnych kobiet został oceniony metodą bieżącego notowania. W badaniu wzięło udział łącznie 65 kobiet, w tym ponad 60% z nich oprócz choroby Hashimoto deklarowała również niedoczynność tarczycy. Analiza statystyczna wykazała, że odsetek kobiet przestrzegających zalecenia żywieniowe dotyczące prawidłowego przyjmowania preparatów lewotyroksyny maleje wraz z długością trwania choroby. Wykazano również związek między wiekiem a częstością spożycia niektórych grup produktów, m.in. słodzonych napojów gazowanych czy suchych nasion roślin strączkowych. Ponadto sposób żywienia większości badanych kobiet charakteryzował się niedostateczną podażą energii, węglowodanów, błonnika, kwasów EPA i DHA, żelaza, jodu i witaminy D, natomiast zbyt wysoką podażą tłuszczów ogółem, cholesterolu, nasyconych kwasów tłuszczowych oraz sodu.

abstractEN: Hashimoto's disease, also known as lymphocytic thyroiditis, is an autoimmune disorder that leads to the destruction of the thyroid gland by autoreactive lymphocytes. The diagnosis is based on ultrasound examination, the presence of autoantibodies, and hormone levels, including fT3, fT4, and TSH. Hashimoto's disease is the most common cause of hypothyroidism. Statistical data shows an increasing number of people being affected by Hashimoto's disease each year, with women being affected on average 8.5 times more often than men. Research suggests that both genetic and environmental factors play a role in the development of lymphocytic thyroiditis, although genetic factors appear to have greater significance. Modern medicine has not yet discovered an effective method of treating Hashimoto's disease, so it is considered a chronic condition. However, it is possible to achieve remission of the disease. Therapy involves lifestyle changes, thyroid hormone replacement, and elimination of environmental factors. The diet for individuals with Hashimoto's disease should be based on the principles of healthy eating and take into account the individual needs of each patient. Additionally, attention should be paid to adequate energy intake, increased consumption of complete proteins, reduction of animal fats in favor of plant-based fats, avoidance of simple sugars, and consumption of whole grains, vegetables, and fruits. The diet should also have anti-inflammatory potential and limit ingredients that may interact with levothyroxine preparations. The importance of selected nutrients, minerals, vitamins, as well as the appropriateness of using selected elimination diets in the diet therapy of Hashimoto's disease, were discussed in detail in the study. The aim of the study was to quantitatively and qualitatively assess the dietary habits of women suffering from Hashimoto's disease, as well as to evaluate selected aspects of their nutritional knowledge. The study used an author-designed questionnaire to assess the knowledge and health status of respondents, the FFQ-16 dietary frequency questionnaire enabling quantitative assessment of dietary habits, and dietary records of three women, which allowed for an individual, qualitative analysis of their eating habits. A total of 65 women participated in the study, with over 60% of them also reporting hypothyroidism in addition to Hashimoto's disease. Statistical analysis showed that the percentage of women adhering to dietary recommendations regarding the proper intake of levothyroxine decreased with the duration of the disease. There was also a correlation between age and the frequency of consumption of certain food groups, including sweetened carbonated beverages and dry legume seeds. Furthermore, the dietary habits of most participants were characterized by insufficient energy intake, carbohydrates, fiber, EPA and DHA acids, iron, iodine, and vitamin D, while having excessive intake of total fats, cholesterol, saturated fatty acids, and sodium.

status: finished