Comparison of Morphological Organs of Some Quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) Genotypes in terms of Nutritional Values | Bazı Kinoa (Chenopodium quinoa Willd.) Genotiplerine Ait Bitkilerin Morfolojik Organlarının Besleme Değerleri Bakımından Karşılaştırılması

إنجليزي. This research was carried out to compare the nutritional values of different morphological organs of 9 quinoa(Cherry Vanilla, French Vanilla, Read Head, Rainbow, Titicaca, China Population, Moqu-Arrochilla, Oro De Valleand Q-52) genotypes in Bingöl conditions. The research was established in the trial field of Bingöl University GençVocational School Application and Research area during the 2019 growing period. The study was carried out withrandomized block design with four replications. The crude protein, crude ash, acid detergent fiber (ADF), neutraldetergent fiber (NDF), digestible dry matter (DDM), dry matter intake (DMI) rates and relative feed value (RFV) ofthe stems, leaves and bunches of quinoa genotypes used in the research were investigated. According to the results ofthe research; crude protein ratios of the quinoa genotypes varied between 5.0-9.4% in the stem, 13.7-22.% in the leafand 19.6-23.2% in the bunch, crude ash ratios between 7.8-14.3% in the stem, 23.9-29.4% in the leaf and 13.1-17.6%in the bunch, ADF ratios between 40.3-51.2% in the stem, 9.9-15.4% in the leaf and 11.9-16.8% in the bunch, NDFratios between 49.1-68.2% in the stem, 22.5-35.6% in the leaf and 24.3-32.0% in the bunch, DDM rates between 49.0-57.5% in the stem, 76.9-81.2% in the leaf and 75.8-79.6% in the bunch, DMI ratios between 1.76-2.44% in the stem,3.37-5.33% in the leaf and 3.75-4.93% in the cluster, RFV between 67-101 in the stem, 201-322 in the leaf and 224-298 in the cluster. According to the research result; the best values between the quinoa genotypes in terms of bothquality and digestibility were obtained from China population. Therefore; it is recommended that the Chinesepopulation can be raised in Bingöl and similar ecologies.

اللغة التركية. Bu araştırma, Bingöl koşullarında 9 adet kinoa (Cherry Vanilla, French Vanilla, Read Head, Rainbow,Titicaca, Çin Populasyon, Moqu-Arrochilla, Oro De Valle ve Q-52) genotipinin farklı morfolojik organlarının beslemedeğerlerinin karşılaştırılması amacıyla yürütülmüştür. Araştırma, 2019 yılı yetiştirme döneminde Bingöl ÜniversitesiGenç Meslek Yüksekokulu Uygulama ve Araştırma alanına ait deneme alanında tesadüf blokları deneme desenine göredört tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada kullanılan kinoa genotiplerinin sap, yaprak ve salkımlarına ait hamprotein, ham kül, asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF), nötr deterjanda çözünmeyen lif (NDF), sindirilebilir kurumadde (SKM), kuru madde tüketimi (KMT) oranları ve nispi yem değeri (NYD) ile ilgili özellikler incelenmiştir.Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; kinoa genotiplerine ait ham protein oranları sapta %5.0-9.4, yaprakta %13.7-22.4 ve salkımda %19.6-23.2, ham kül oranları sapta %7.8-14.3, yaprakta %23.9-29.4 ve salkımda %13.1-17.6, ADForanları sapta %40.3-51.2, yaprakta %9.9-15.4 ve salkımda %11.9-16.8, NDF oranları sapta %49.1-68.2, yaprakta%22.5-35.6 ve salkımda %24.3-32.0, SKM oranları sapta %49.0-57.5, yaprakta %76.9-81.2 ve salkımda %75.8-79.6,KMT oranları sapta %1.76-2.44, yaprakta %3.37-5.33 ve salkımda %3.75-4.93, NYD ise sapta 67-101, yaprakta 201-322 ve salkımda 224-298 arasında değişmiştir. Araştırma sonucuna göre; hem kalite hem de sindirilebilirlik açısındankinoa genotipleri arasında en iyi değerler Çin populasyonundan elde edilmiştir. Dolayısıyla; Bingöl ve benzeriekolojilerde kinoa için Çin populasyonunun yetiştirilebileceği önerilmektedir.