The Endangered Traditional Pulse, Single-Flowered Vetch (Vicia articulata Hornem): Some Agronomic Characteristics and Protein-Based Nutritional Value of Populations from Türkiye | Nesli Tehlikede Olan Geleneksel Tane Baklagil, Tek Çiçekli Fiğ (Vicia articulata Hornem): Türkiye Orijinli Popülasyonların Bazı Tarımsal Özellikleri ve Protein Temelli Besleme Değeri

إنجليزي. In agricultural researches, mostly basic crops with high economic value are taken into consideration, while plants that are cultivated in small quantities or locally are ignored. Climate change, changes in consumer preferences and increasing demand for safety and healthy foods are increasing the interest in species that have been overlooked and many of which are on the verge of extinction. One of the plants that can be evaluated in this context is single-flowered vetch (Vicia articulata Hornem). Single-flowered vetch is known as yellow lentil in Turkey and has been grown as a grain legume in the Inner Aegean Region for many years. However, information about the plant is extremely limited and its cultivation is also decreasing. This means that its culture is at risk of extinction. Therefore, in the current study, 5 local populations obtained from different provinces were grown in Yozgat conditions in the spring of 2023 to determine some of their agricultural characteristics and protein content. Significant differences (p<0.01) were detected among single-flowered vetch populations for all traits examined; first flowering time was 69-75 days, harvest maturity time was 117-122 days, grain yield was 1.47 - 2.41 t ha-1 and protein content was 26.08 - 27.90%. As a result, it was determined that single-flowered vetch is comparable to lentil in terms of yield and protein content and it was concluded that more comprehensive studies would be useful.

اللغة التركية. Tarımsal araştıranlarda çoğunlukla ekonomik değeri yüksek temel ürünler ele alınmakta, küçük miktarda veya yöresel olarak tarımı yapılan bitkiler ise göz ardı edilmektedir. İklim değişikliği, tüketici tercihlerindeki değişimler, güvenli ve sağlıklı gıda talebinin artması göz ardı edilmiş veya yok olmaya yüz tutmuş türlere olan ilgiyi artırmaktadır. Bu kapsamda değerlendirilebilecek bitkilerden biri de tek çiçekli fiğ (Vicia articulata Hornem )’dir. Tek çiçekli fiğ Türkiye’de sarı mercimek olarak bilinmekte ve İç Ege’de uzun yıllardan beri tane baklagil olarak yetiştirilmektedir. Ancak bitki hakkında bilgiler son derece kısıtlıdır ve tarımı da azalma eğilimindedir. Bunun anlamı bitkinin kültürü yok olma riski taşımaktadır. Bu nedenle mevcut çalışmada Farklı illerden temin edilen 5 adet yerel popülasyonun, 2023 ilkbaharında Yozgat koşullarında ekilerek bazı tarımsal özellikleri ve protein içeriği belirlenmiştir. İncelenen bütün özellikler bakımından tek çiçekli fiğ popülasyonları arasında önemli (p<0.01) farklılıklar tespit edilmiş; çiçeklenme başlangıcı 69 -75 gün, hasat olum zamanı 117-122 gün, tane verimi 1.47 - 2.41 t ha-1 ve protein oranı %26.08 – 27.90 arasında belirlenmiştir.  Sonuç olarak tek çiçekli fiğin verim ve protein içeriği bakımından mercimekle kıyaslanabilir olduğu tespit edilmiş ve daha kapsamlı çalışmaların faydalı olacağı kanaatine varılmıştır.