XIX. YÜZYIL BOYUNCA OSMANLI KARADENIZINDE EKONOMI / THE ECONOMY OF THE OTTOMAN BLACK SEA IN THE XIXTH CENTURY

Osmanlı Karadeniz kentlerinde ulaşımın yetersizliği ekonomik anlamda gelişimini tamamlayamayan yerleşim yerlerinin, uzun yıllar sahip oldukları yer altı ve yer üstü zenginliklerini değerlendirememelerine neden olmuştur. İpek yolunun denizlere çıkış kapılarından birini oluşturan Trabzon bu coğrafyada uzun yıllar en gelişmiş yerleşke olarak konumunu korudu. Ancak buharlı gemilerin yüksek tonajlı yük taşıma kapasitelerinin geliştirdiği ulaşım diğer sahil yerleşkelerinde ekonominin canlanmasına neden oldu ve yeraltı zenginlikleri ile verimli tarımsal araziden yararlanılmasını sağladı. Kafkas göçleri nedeniyle 1856 sonrası sahil kentlerindeki nüfus artışı ekonomik gelişmeyi ucuz iş gücü nedeniyle arttırdı. Çalışmamızda ekonomik açıdan Karadeniz sahil kentleri arasında Trabzona alternatif olarak gelişim gösteren yerleşkelerdeki değişim süreci değerlendirilmiştir. AbstractThe transport inadequacies, like impr, oper road system caused undeveloped economy at the Ottoman Black-Sea towns so as to that the coastal towns of the Ottoman Black-Sea could not benefit from their underground wealth, like Zonguldak coal mine and cultivatable fertile lands, like Samsun. Trabzon, as an open gate of the silk way to the maritime trade had maintained its position, known the largest city and the best developed economy among the Ottoman Black-Sea coastal towns for long years. Nevertheless the highest trade good capacity of the steam powered ships eased the transportation in the region and let the economy of the coastal towns blossomed along with the benefiting their mines and fertile lands. The coastal towns have also absorbed large number of the migrants from Caucasus after the Crimean War (1853-1856). Those migrants offered cheap labor to the towns has got promising economy. In our study, those developing towns, as a rival to the most developed city of the region, Trabzon were searched and evaluated the change of the promising towns economy.