آثار بالقوه حذف موانع تعرفه‌ای زیربخش‌های کشاورزی بر اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم

Persian. در سال‌های اخیر، آزادسازی تجاری به یکی از اهداف اصلی دولت‌ها و سیاست­گذاران تبدیل شده است. در این راستا، حذف تعرفه‌ واردات کالاها، مهم‌ترین اقدامی است که می‌تواند آثار قابل توجهی بر تولید، اشتغال و رفاه داشته باشد. بی تردید حذف تعرفه منجر به کاهش توان تولیدکننده‌ داخل نسبت به خارج از کشور می‌شود و این امر بر اشتغال‌زایی در کل اقتصاد مؤثر خواهد بود. بر این اساس، تحقیق حاضر به بررسی آثار حذف تعرفه‌‌ زیربخش‌های کشاورزی بر اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم با استفاده از جدول داده- ستانده سال 1390 می‌پردازد. برای نیل به هدف تحقیق، پس از آنکه تعرفه­ واردات زیربخش‌های کشاورزی محاسبه گردید، آثار حذف تعرفه­ واردات بخش کشاورزی و نیز زیربخش­های آن شامل زراعت و باغداری، پرورش حیوانات، جنگل‌داری و ماهی‌گیری بر اشتغال‌زایی بررسی شد. بدین ترتیب، براثر حذف تعرفه­ واردات بخش کشاورزی، 7/3 درصد کاهش در اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم و همچنین 2/6 درصد کاهش در اشتغال‌زایی غیرمستقیم مشاهده می‌گردد. در نتیجه، براثر آزادسازی تجاری بخش کشاورزی، اشتغال‌زایی غیرمستقیم بیش از اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم کاهش می‌یابد. بر اساس شاخص اشتغال‌زایی غیرمستقیم در سناریوهای حذف تعرفه‌ واردات زیربخش‌های زراعت و باغداری، پرورش حیوانات، جنگل‌داری و ماهی‌گیری به ترتیب 4/5، 26/0، 52/0 و 03/0 درصد کاهش مشاهده می‏شود. با توجه به این نتایج می‌توان گفت که حذف موانع تعرفه­ای زیربخش‌های کشاورزی، علاوه بر کاهش اشتغال‌زایی مستقیم، موجب کاهش اشتغال‌زایی غیرمستقیم نیز می‌گردد و بیشتر بر بخش‌هایی اثر می‌گذارد که پیوندهای قوی با این زیربخش‌ها دارند. لذا پیشنهاد می‌شود دولت‌ها پیش از هرگونه اقدام جهت حذف تعرفه­ واردات بخش‌ها، به آثار غیرمستقیم بخش مورد نظر بر اشتغال‌زایی سایر بخش‌ها نیز توجه نمایند.   طبقه‌بندی JEL: A13, E01, E24, F16