بررسی خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم جو (Hordeum vulgare L.) و درصد رطوبت خاک در پاسخ به مدیریت بقایای گیاه و سطوح نیتروژن در شرایط دیم

Persian. در اکثر مناطق جنوبی ایران بقایای غلات پس از برداشت به نوعی سوزانده و یا از بین می رود که این موضوع علاوه بر کاهش میزان ماده آلی و عناصر غذایی باعث افزایش آلودگی هوا نیز می گردد. به منظور بررسی تأثیر مخلوط کردن مقادیر مختلف بقایای گیاهی جو و کود نیتروژن بر درصد رطوبت خاک، شاخص سطح برگ و وزن خشک کل دو رقم جو در شرایط دیم، آزمایشی دو ساله در قالب طرح کرت های نواری خرد شده با چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز واقع در باجگاه انجام شد. کرت‎های عمودی شامل دو رقم جو رایج منطقه (افضل و ریحان) و کرت‎های افقی شامل سه میزان بقایا (صفر، 50% بقایا برابر با 750 و 100% بقایا (بقایای کامل) برابر با 1500 کیلوگرم در هکتار) و کرت‎های فرعی سه میزان نیتروژن (صفر، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار) می باشد. نتایج نشان دادند در مواردی که بقایا به صورت کامل اضافه شوند، بایستی میزان نیتروژن به کار برده شده نیز متناسب با افزایش بقایا اضافه گردد. با افزایش میزان نیتروژن (از صفر به 80 کیلوگرم در هکتار) در هر دو رقم افضل و ریحان شاخص سطح برگ متناسب با افزایش بقایا زیاد گردید. در مواردی که بقایا به صورت کامل به کار برده شد، ولی میزان نیتروژن مصرفی متناسب با آن نبود، شاخص سطح برگ در هر دو رقم کاهش نشان ‎داد، به نحوی که در هر دو رقم کمترین میزان شاخص سطح برگ (14/1) با مصرف 100 درصد بقایا و تیمار صفر نیتروژن به دست آمده است. بالاترین میزان ماده خشک گیاه (1196گرم بر متر مربع) در هر دو رقم با مصرف 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و مصرف 100 درصد بقایا به دست آمدوکمترین میزان ماده خشک (595 گرم بر متر مربع) در طول فصل رشد از تیمار صفر کیلوگرم نیتروژن در هکتار و به کارگیری100 درصد بقایا به دست آمد. کاربرد 100 درصد بقایا و 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با تأثیر مثبت روی حفظ رطوبت خاک در طول فصل رشد هر دو رقم باعث بهبود شاخص سطح برگ در این تیمارها شده است.