Bestrijding van dopluizen in de boomkwekerij : geïntegreerde bestrijding

Dutch; Flemish. Er worden tegenwoordig meerdere soorten (wollige) dopluizen gevonden in de boomkwekerij. Het gaat vooral om de gewone dopluis Parthenolecanium corni en de wollige dopluissoorten: Pulvinaria regalis, Pulvinaria floccifera, Pulvinaria vitis en Pulvinaia hydrangeae. Deze dopluizen kunnen op verscheidene boomkwekerijgewassen voorkomen. De meest voorkomende is de lange wollige dopluis Pulvinaria floccifera op Ilex enTaxus. r De middelen spirodiclofen (Envidor) en imidacloprid (Admire) zijn beiden effectief, maar vooral een bespuiting met imidacloprid is schadelijk voor nuttige organismen. Afhankelijkheid van alleen chemische middelen brengt het risico mee dat er op den duur resistentie optreedt. Het is belangrijk om voldoende middelen te hebben, die kunnen worden afgewisseld. Middelen uit dezelfde groep als imidacloprid (Admire): thiacloprid (Calypso) en acetamiprid (Gazelle) werken ook tegen dopluizen. De middelen uit dezelfde groep moeten weer worden afgewisseld met middelen uit een andere groep. Azadirachtine (NeemAzal) is een middel dat ook goed past bij de geïntegreerde gewasbescherming en in het winterhalfjaar is de toepassing van VBC ultra vrij ongevaarlijk voor nuttige insecten. Als niet bekend is of een middel schadelijk is voor een gewas, is het aan te bevelen om een proefbespuiting te doen. Een breedwerkend middel met een werking tegen dopluizen is deltamethrin (Decis). Het middel is schadelijk voor nuttige organismen. In de praktijk kunnen met name bij het toepassen van selectieve middelen, natuurlijke vijanden een aanzienlijke rol spelen om de dopluizenpopulatie op een laag niveau te houden. Belangrijke natuurlijke vijanden van dopluizen zijn het vierstippelig lieveheersbeestje Exochomus quadripustulatis en de sluipwesp Coccophagus lycimnia. Het lieveheersbeestje is glimmend zwart met vier donkerrode vlekken. Zowel het volwassen lieveheersbeestje als de larven eten dopluizen en de eipakketten van dopluizen. Het sluipwespje Coccophagus is een paar millimeter groot. De mannetjes zijn helemaal zwart, de vrouwtjes vallen beter op met een helder gele stip op hun rug. De sluipwespen leggen eieren in de nimfen van de dopluizen en ontwikkelen zich ten koste van de dopluizen. Geparasiteerde nimfen zijn te herkennen aan de donkere verkleuring van binnen. Het lieveheersbeestje en de sluipwesp zorgen beiden voor een afname van de aantasting en vullen elkaar goed aan. Het lieveheersbeestje heeft een voorkeur voor ongeparasiteerde nimfen boven geparasiteerde nimfen van dopluizen. Conclusies en aanbevelingen: - Imidacloprid (Admire), spirodiclofen (Envidor) en acetamiprid (Gazelle) zijn werkzaam tegen dopluizen, bij voorkeur op uitzwermende nimfen - Bespuiting van imidacloprid (Admire) is het meest schadelijk voor natuurlijke vijanden, de andere middelen zijn minder schadelijk - Middelen zijn ook effectief tegen oude nimfen of volwassen dopluizen (imidacloprid (Admire), acetamiprid (Gazelle), thiacloprid (Calypso) en amitraz (Mitac)) volgens de literatuur, maar dit kon niet worden bevestigd met een proefbespuiting. - Er zijn natuurlijke vijanden in de handel, die breed inzetbaar zijn tegen de gewone dopluis en de verschillende wollige dopluizen: het lieveheersbeestje Exochomus quadripustulatis en de sluipwespen Coccophagus lycimnia (= Coccophagus scutellaris) of Coccophagus semicircularis. - Het lieveheersbeestje Exochomus quadripustulatis kan tot 120 dopluisnimfen per etmaal eten. - Coccophagus lycimnia heeft als voordeel dat het verschillende soorten dopluizen parasiteert. - Coccophagus parasiteert verschillende soorten dopluizen in het 2de en 3de nimfenstadium. - Coccophagus parasiteert in totaal 63 koningsdopluizen in het 3de nimfestadium. - Coccophagus heeft minstens twee generaties per jaar, maar kan bij een gespreid aanbod van verschillende soorten gastheren waarschijnlijk meer generaties maken. - In stadsbomen en op kwekerijen nam de aantasting van dopluizen aantoonbaar af door de lieveheersbeestjes en de sluipwespen.