PL: Wymiary wymion kóz rasy białej uszlachetnionej w trakcie laktacji i ich związek z dziennym udojem mleka

abstractPL: Badania przeprowadzono w wybranych 9 stadach hodowlanych w południowo-zachodniej Polsce. Materiał obejmował 292 kozy rasy białej uszlachetnionej, u których dokonywano pomiarów cech morfologicznych wymienia w dwóch kolejnych laktacjach. Pomiary przeprowadzano w trzech okresach laktacji: na początku - 60. Dzień, w środku - 150. Dzień i na końcu - 240. Dzień. Badania obejmowały następujące wymiary wymienia: objętość, długość podstawy, szerokość, głębokość, półobwód pionowy, obwód poziomy, odległość wymienia od stanowiska, a także rozstaw strzyków oraz długość i średnicę strzyka. Pomiar objętości wymienia przeprowadzano metodą wypornościową wody. Wielkość dziennej wydajności mleka określana była w tych samych dniach pomiarowych co wymiary wymienia. Kształt wymienia miał istotny wpływ na wielkość wydajności mleka w dniu pomiaru. W trakcie laktacji ulegają zmniejszeniu wymiary wymienia i strzyków, rośnie natomiast odległość wymienia od podłoża. Najwyższe wartości cech wymienia zaobserwowano w 60. dniu laktacji, a najniższe w 240. Największe obniżanie się wielkości wymienia i strzyków występuje w drugim okresie laktacji. Między wymiarami wymienia występuje wiele silnych zależności prostoliniowych; najwyższe wskaźniki korelacji stwierdzono między objętością wymienia a obwodem poziomym i półobwodem pionowym. Obwód poziomy i półobwód pionowy najlepiej określają wielkość wymienia w przypadku braku pomiaru jego objętości. Za najważniejsze pomiary w ocenie wymienia kóz mlecznych można uznać objętość, obwód poziomy o półobwód pionowy wymienia. Wymiary wymienia, określające jego wielkość i kształt, mają wyraźny związek z dzienną wydajnością mleka. Najwyższą korelację stwierdzono między wydajnością mleka w dniu pomiaru a objętością wymienia (r=0,74). Możliwości produkcyjne kóz najlepiej będą odzwierciedlane przez wymiary wymienia kóz pierwiastek, a słabiej u kóz coraz starszych. Pomiary i ocena kształtu wymienia powinny być uwzględnione w nowoczesnych programach hodowlanych nad udoskonalaniem stad kóz mlecznych.

abstractEN: The research was carried out in selected 9 breeding herds in south-west Poland. The material included 292 white refined goats, in which the morphological features of the udder were measured in two consecutive lactations. Measurements were carried out over three lactation periods: beginning - 60. Day, middle - 150. Day and end - 240. Day. The examinations included the following dimensions of the udder: volume, base length, width, depth, vertical half-circumference, horizontal circumference, distance of the udder from the station, as well as teat spacing, teat length and diameter.

status: finished

collation: 95