Obciążenia psychiczne pracą na stanowiskach roboczych w zautomatyzowanych procesach pozyskiwania drewna

Polish. Stosowanie harwesterów o innych w porównaniu do stanowisk ręczno-maszynowych warunkach materialnych środowiska pracy, powiązane jest z pojawieniem się form zmęczenia ośrodkowego, wywołanego pracą umysłową, w tym zmęczenia psychicznego i stresu. Wysoki poziom obciążeń psychicznych w połączeniu z monotonią wykonywanych czynności, odizolowaniem od bodźców zewnętrznych i niezmiennością warunków środowiska pracy może spowodować uczucie znużenia, a w dalszej kolejności może generować zagrożenie wypadkowe. Zatem rozpoznanie natężenia takich obciążeń, szczególnie w trudnych warunkach, jest punktem wyjścia do projektowania bezpiecznych i wydajnych systemów technologicznych. W praktyce badawczej oceny stanowisk pracy w leśnictwie stosuje się kilka metod fizjologicznych w pomiarach zmęczenia – pomiar aktywności elektrodermalnej EDA, określenie aktywności sercowo-naczyniowej ECG, BVP, elektromiografię, monitoring częstotliwości i amplitudy oddechu RESP, pomiar temperatury TEMP oraz elektroencefalografię EEG. Duży koszt zakupu aparatury i skomplikowane procedury pomiarowe sprawiają, że przy pomiarach zmęczenia stosuje się również metody subiektywne. Stosowany w takich badaniach kwestionariusz japoński jest rodzajem badań sondażowych. Analizy ruchu gałek ocznych, eye-tracking, stosowane dotychczas w leśnictwie incydentalnie, dokumentują nie tylko efekt podejmowania pracy, czyli zmienną aktywność człowieka, ale opisują dodatkowo cały jej przebieg. Zmienna aktywność oczu stanowi swego rodzaju „zapis procesu pracy”, jako że jest ona ściśle z nim związana, powinna zatem dokładnie odwzorować zmienny stan psychiczny operatora. Wielokierunkowe dane uzyskiwane w toku takich badań pozwalają na pełniejsze wyjaśnienie widocznych prawidłowości i z tego względu są bardzo ciekawym, niedocenianym dotychczas w leśnictwie instrumentem badawczym.

Polish. pozyskiwanie drewna, harwester, ergonomia, eye-tracking

20

95-112