Agricultural mechanization level for the large farms in Şanlıurfa and the foundation possibility of Mechanization Organization | Şanlıurfa ilinde işletme büyüklüğü 50 ha ve üzerinde olan işletmelerin mekanizasyon planlaması ve bu işletmelerde Makina Birlikleri kurulması olanakları

English. This study was conducted between 2004-2006 years in order to establish the mechanization levels of farms having 50 ha and more. Fort his purpose, a questionnaire was carried out in total 100 farms. The material for the research was prepared to found out agricultural structure, mechanization properties of farms in the research area. The data indicators for the agricultural mechanisation were the number of tractor per 1000 ha cultivated area (number/ 1000 ha), tractor power per cultivated area (kW/ha), the cultivated area per tractor ( ha/ tractor) and number of agricultural tools and machinery. Present agricultural mechanization in Şanlıurfa were investigated. A climatical data base was devolopped and tractor field working time constraint was determined. Local meteorological data were used to determine tractor field working time constraint . For this a computer program was devolopen in Visual Basic 6.0 and number of workable days and working times for tractor and human were determined by this program . An other visual basic 6.0 computer program was developer to determine optimum machine capacity and tractor engine power. With this program, and based on the land size, optimum machine capacities and optimum tractor enginie powers required for these machinery were determined.

Turkish. Bu çalışma, Şanlıurfa ilindeki 50 ha ve üzerinde tarım alanına sahip işletmelerin mekanizasyon düzeylerini tespit etmek amacıyla 2004-2006 yılları arasında yapılmıştır. Bu amaçla ilin tarımsal yapısını temsil edebilen toplam 100 işletme ile birebir anket çalışması yapılmıştır. Çalışmanın materyalini çalışma alanındaki işletmelerin tarımsal yapısı, mekanizasyon özellikleri oluşturmaktadır. Bu verilerden mekanizasyon düzeyinin göstergesi olan1000 ha ya düşen traktör sayısı (adet/traktör), işlenen alan başına düşen traktör gücü ( kw/ha), traktör başına düşen işlenen alan (ha/traktör) ile tarım alet ve makine varlığı incelenmiştir. Mevcut durum ortaya konulmuştur.Projesinde, Şanlıurfa ilinde bulunan büyük tarım işletmelerinin mekanizasyon düzeyleri, karı maksimize edecek makina büyüklükleri ve mevcut makina varlığına göre üretim planlaması "Doğrusal Programlama Yöntemine" göre tespit edilmiştir. Çalışmada öncelikle yöre iklimine ait veri tabanı oluşturularak traktörün tarladaki çalışma zamanı kısıtlılığı belirlenmiştir. Bu veriyi elde edebilmek amacıyla yöresel meteorolojik veriler kullanılmıştır. Bunun için Visual Basic 6.0 da oluşturulmuş bir bilgisayar programından faydalanılmıştır. Traktör, insan çalışma saati yönünden çalışılabilir gün sayıları ve çalışma süreleri bu programla belirlenmiştir. Ayrıca optimum makina kapasiteleri ve traktör gücünü belirlemek için yine bir programdan faydalanılarak arazi genişliğine bağlı optimum makine kapasiteleri ve gereksinin duyulan optimum traktör motor güçleri de hesaplanmıştır. Çalışma sonunda 50 ha ve üzerinde işletme arazisine sahip olan kuru tarım işletmelerinde, mevcut ekim alanları incelendiğinde, mevcut makina kapasitelerine bağlı kalınarak bu makinaların işleyebileceği maksimum ekim alanlarına göre I.grupta (50-85 ha) % 65.10, II. grupta (85.1-150 ha) % 57.87, III. grupta (150.1-250 ha) % 48.83, IV. grupta (250.1 ha) % 38.57 lik daha az bir alanın işlendiği tespit edilmiştir. Tüm grupların traktör gücü olarak atıl kapasitede çalıştıkları belirlenmiştir. Özellikle I. ve II. grupta yer alan işletmelerde hesaplanan traktör gücü ile mevcut traktör gücü arasında % 48 oranında fark tespit edilmiştir. Sonuç olarak kuru tarım işletmeleri için elde edilen veriler ile ilk iki grubun nerdeyse % 50 oranında traktör gücünü atıl olarak beklettiği ya da başka işletmelere yardımlaşma veya kira karşılığı verildiği söylenebilir. Sulu tarım işletmelerinde ise, mevcut ve maksimum ekim alanları incelendiğinde ilk üç grupta çiftçilerin uygulamasının planlamadaki değerlerin altında olduğu görülmektedir.