Comparison of chemical extraction methods for plant available soil microelement (Fe, Cu, Zn and Mn) in acid soils of Rize and Artvin region | Rize ve Artvin yöresi asit toprakların bitkiye yarayışlı mikroelement (Fe, Cu, Zn ve Mn) durumunun belirlenmesinde kullanılacak kimyasal metotlar

English. This research was conducted the most suitable chemical extraction method or methods for plant available soil Fe, Cu, Zn and Mn content at 2002-2003 years in acid soils of Rize and Artvin region. In the research it is taken 220 number of soil and crop sample from 36 tea factory area (second shoot periods of tea harvesting time) at 15-30 July 2002. It is evaluated 197 number for Fe, 207 number for Cu, 214 number for Zn and 196 for Mn from soil and plant samples. Plant available soil Fe, Cu, Zn and Mn amounts were determined 14 different chemical and 2 biological methods. When the linear correlation coefficients between soil Fe, Cu, Zn and Mn extracted by the chemical methods and the biological indexes were examined, it was concluded that plant available soil Fe is best determined by '0.1 N HCl-1' extractant. Plant available soil Cu and Zn amounts were determined the best method '0.005 M DTPA+0.01M CaCl2+0.1 M TEA (pH=7.3)'. The best method for Mn '0.01 M CaCl2'.

Turkish. Bu araştırma, Rize ve Artvin yöresi asit toprakların bitkiye yarayışlı Fe, Cu, Zn ve Mn miktarlarının belirlenmesinde kullanılabilecek en uygun kimyasal ekstraksiyon yöntem veya yöntemlerini seçmek amacıyla 2002-2003 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada, toprak ve bitki örnekleri; çay dikili alanı ve üretim potansiyeli dikkate alınarak belirlenen, 36 ayrı yaş çay işleme fabrikasına bağlı toplam 220 adet çay bahçelerinin, ikinci sürgün döneminde (15-30 temmuz 2002 tarihleri arasında) alınmıştır. Alınan toprak ve bitki örneklerinden Fe için 197, Cu için 207, Zn için 214 ve Mn için 196 örnek değerlendirmeye alınmıştır. Araştırma topraklarının bitkiye yarayışlı Fe, Cu, Zn ve Mn miktarları 14 değişik kimyasal ekstraksiyon yöntemiyle belirlenmiş ve 2 biyolojik yöntem kullanmak suretiyle korelasyon analizleri yapılmıştır. Kimyasal yöntemlerin biyolojik yöntemlerle olan ilişkileri birlikte değerlendirildiğinde; toprakların bitkiye yarayışlı Fe miktarını belirlemede, '0.1 N HCl-1', Cu ve Zn miktarını belirlemede '0.005 M DTPA+0.01 M CaCl2+0.1 M TEA (pH=7.3)' ve Mn miktarını belirlemede ise '0.01 M CaCl2' ekstraksiyon yöntemlerinin, Rize ve Artvin yöresi asit karakterli topraklarında başarılı bir şekilde kullanılabileceğini göstermiştir.