Fizyografyadaki Değişimin Profil Gelişimine ve Toprak Özellikleri Üzerine Etkisi | The Effect of Physiographical Change on Profile Development and Soil Properties

English. The transformation of rocks and organic inputs into parent material and soil is a dynamic process controlled by physical, chemical and biological factors. In this process, the parent material, climate, topography, organism and time are known as formation factors. The differences in physiography cause variability in soil properties with the effect of other formation factors. In this study; It is aimed to reveal how the physiographic variability is reflected in the profile morphology and the statistical effects of this reflection on soil properties. Morphological descriptions of four soil profiles (PI, PII, PIII, PIV) were made in the north-south direction to represent the varying physiographic units (shoulder, toeslope, backslope) and some physical and chemical properties of soil samples taken on the basis of the horizon were determined. In addition, the variables in soil properties were evaluated with some statistical parameters. As a result of the study, all profiles were classified as Lithic Xerorthent / Petrocalcic Leptosol. While the profiles on the upper and lower skirts have similar characteristics, it has been determined that the profile in the low plain differs in terms of horizon depth and thickness, soil color, lime content, texture and water characteristics. With this study, it has been revealed that the relationship can be explained more clearly as a result of the evaluation of the change in soil properties with statistical approaches.

Turkish. Kayaların ve organik girdilerin ana materyale ve toprağa dönüştürülmesi, fiziksel, kimyasal ve biyolojik faktörler tarafından kontrol edilen dinamik bir süreçtir. Bu süreçte ana materyal, iklim, topografya, organizma ve zaman oluşum faktörleri olarak bilinmektedir. Fizyografyadaki farklılıklarda diğer oluşum faktörlerinin etkisiyle toprak özelliklerinde değişkenliğe yol açmaktadır. Bu çalışmada, fizyografik değişkenliğin profil morfolojisine nasıl yansıdığı ve bu yansımanın toprak özelliklerinde istatistik olarak etkilerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Değişen fizyografik birimleri (üst etek, alçak plato düzlüğü, alt etek) temsil etmek üzere güney -kuzey doğrultusu üzerinde dört toprak profilinin (PI, PII, PIII, PIV), morfolojik tanımlamaları yapılarak, horizon esasına göre alınan toprak örneklerinin bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenmiştir. Ayrıca, toprak özelliklerindeki değişkenler bazı istatistiksel parametreler ile değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, tüm profiller Lithic Xerorthent / Petrocalcic Leptosol olarak sınıflandırılmıştır. Üst ve alt eteklerdeki profiller benzer özelliğe sahip iken, alçak düzlükte yer alan profilin horizon derinliği ve kalınlığı, toprak rengi, kireç içeriği, bünye ve su karakteristikleri yönünden farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Bu çalışma ile toprak özelliklerindeki değişimin istatistiksel yaklaşımlarla değerlendirilmesi sonucu ilişkilerin daha net açıklanabileceği ortaya konmuştur.