Variability of hull-less barley mutants (Hordeum vulgare L.) at the phenotypic and molecular levels | Zróżnicowanie nagoziarnistych mutantów jęczmienia jarego (Hordeum vulgre L.) na poziomie fenotypowym i molekularnym

English. The aim of the study was estimation of genetic variability in hull-less barley mutants as compared to their initial form at the phenotypic and molecular levels. Material for the performed studies constituted hull-less barley mutants obtained as a result of mutagenic treatment of grain of hull-less spring barley line — 1N/86. Two chemomutagens were the mutagenic agents. The phenotypic as well as yield structure traits of the mutants were analyzed on the ground of performed field trial. Genetic variations of the mutants, in comparison to their initial line, were elaborated with the use of multivariate statistics methods and the RAPD molecular method. Statistical analysis of the obtained results indicated that the mutants were characterized by broad spectrum of variation, as compared to the initial line. On ground of the molecular study, the calculated genetic similarity coefficients allowed to select the mutants with the greatest and smallest genetic similarity to the initial line. Genetic similarity was estimated according to the formula given by Nei and the results were used for hierarchical grouping of the analyzed mutants. A result of the grouping was presented on the dendrogram. With the use of calculated phenotypic and genetic distances their correlation coefficient was estimated. As final results, the mutants were chosen with the lowest similarity to the initial line, on the both analyzed levels (phenotypic and molecular).

Polish. Celem pracy było określenie zmienności genetycznej cech u uzyskanych mutantów w porównaniu do ich formy wyjściowej zarówno na poziomie fenotypowym jak i molekularnym. Materiał wyjściowy do badań stanowiły nagoziarniste mutanty jęczmienia jarego uzyskane na drodze sztucznego indukowania mutacji wykorzystując w tym celu ziarniaki nieoplewionej formy 1N/86. Czynnikiem mutagenicznym były chemomutageny a analizę cech fenotypowych i plonotwórczych u uzyskanych mutantów prowadzono na podstawie doświadczenia polowego. Zróżnicowanie genetyczne mutantów w porównaniu z ich formą wyjściową opracowano przy wykorzystaniu wielocechowych metod statystycznych oraz metod molekularnych. (reakcja RAPD-PCR). Analiza statystyczna wyników z doświadczenia polowego wykazała, że w porównaniu z formą wyjściową mutanty charakteryzowały się szerokim spektrum zmienności badanych cech. W badaniach molekularnych, na podstawie wartości podobieństwa genetycznego wyodrębniono mutanty o największym jak i najmniejszym podobieństwie genetycznym w porównaniu z ich formą wyjściową. Obliczone współczynniki podobieństwa genetycznego według Nei’a posłużyły do hierachicznego pogrupowania badanych obiektów. Wyniki pogrupowania przedstawiono w formie dendrogramu. W oparciu o wartości obliczonego dystansu fenotypowego (odległości Mahalonobisa) i genetycznego określono ich korelację a także wyróżniono mutanty o najmniejszym podobieństwie do swej formy wyjściowej na obu badanych poziomach zmienności.