Een zeldzaam mooie toekomst? : Kenmerken van zeldzame rassen die van meerwaarde kunnen zijn in agro-ecologische en andere landbouwsystemen

English. Potentially beneficial traits of Dutch rare breeds for agro-ecological farming Focus on biodiversity in agriculture in the Netherlands is increasing. At the request of The Dutch Rare Breed Society (SZH) a study on traits of Dutch rare and local livestock breeds that may be of added value in agro-ecological agriculture for cattle, sheep, goats and horses was performed. A variety of interviews with experts and farmers of rare breeds was used to identify impacts of these breeds on agricultural ecology, and ways in which these breeds can be used in agroecological farming systems. There are six rare Dutch cattle breeds plus one colour variety, twelve rare Dutch sheep breeds, four rare Dutch goat breeds and four rare Dutch horse breeds in the Netherlands. All holders mentioned specific characteristics of these breeds which make them more suitable for nature-friendly agriculture in comparison to global high production breeds in the Netherlands. Traits such as robustness (being able to cope with changing circumstances), better health, and being able to cope with variations in diet were mentioned for cattle, some sheep and goat breeds. Horse breeds are not used in food production. Rare local horse breeds are mainly characterized by a calmer character. These differences were confirmed by experts. There are opportunities for the use of rare Dutch farm animal breeds in agro-ecological agriculture. Knowledge gaps are identified for investigation in the future, such as high and low input comparisons and research for poultry and swine breeds.

Dutch; Flemish. Kenmerken van zeldzame rassen die van meerwaarde kunnen zijn in agro-ecologische en andere landbouwsystemen Er is een toenemende aandacht voor biodiversiteit binnen de landbouw in Nederland. In dit onderzoek is op verzoek van De Stichting Zeldzame Huisdierrassen gekeken naar kenmerken van Nederlandse zeldzame en lokale veerassen die van meerwaarde kunnen zijn in agro-ecologische landbouw bij runderen, schapen, geiten en paarden. Hiervoor zijn interviews afgenomen met houders van de zeldzame Nederlandse rassen van deze soorten en met experts op het gebied van genetica, diervoeding, houderij en beleid. In totaal zijn er in Nederland zes zeldzame Nederlandse runderrassen plus één kleurslag, twaalf zeldzame Nederlandse schapenrassen, vier zeldzame Nederlandse geitenrassen en vier zeldzame Nederlandse paardenrassen. Alle houders noemden onderscheidende kenmerken van deze rassen ten opzichte van de meest gebruikte hoogproductieve rassen in Nederland (en wereldwijd). Kenmerken die deze rassen meer geschikt maken voor een natuurvriendelijke landbouw zoals robuustheid (om kunnen gaan met veranderende omstandigheden), betere gezondheid, toekunnen met variatie in kwaliteit en een schraal rantsoen worden met name voor runderrassen en sommige schapen- en geitenrassen genoemd, die deze rassen geschikter maken voor een natuurvriendelijke landbouw. Paardenrassen, die niet in de voedselproductie worden gebruikt, onderscheiden zich vooral door een rustiger karakter. Deze verschillen werden door de experts bevestigd. Er liggen dus zeker kansen voor het gebruik van zeldzame Nederlandse landbouwhuisdierrassen in agro-ecologische landbouw. Meer onderbouwing en onderzoek, ook naar pluimvee- en varkensrassen is echter gewenst.