Salisilik Asit ve Tuz Stresi Uygulamalarının Bazı Soya (Glycine max. L.) Çeşitlerinin Fide Gelişimi Üzerine Etkisi | The Effect of Salicylic Acid and Salt Stress on Seeder Development of Some Soya (Glycine max. L.) Cultivars

Turkish. Bu araştırmada materyal olarak insan beslenmesinde önemli bir yer edinen soya (Glycine max L.) bitkisi değerlendirilmiştir. Araştırmanın amacı, farklı dozlarda tuz ve salisilik asit uygulamalarının soya bitkisinin tuz stresine karşı tolerans seviyesini belirlemek ve fide gelişimi üzerine etkisini belirlemektir.  Çalışma, 2022 yılında Şırnak Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü’ne ait iklimlendirme odasında yürütülmüştür. Deneme, tesadüf parselleri faktöriyel deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada, üç farklı soya çeşidi (Arısoy, Asya ve Gapsoy 16), salisilik asit dozu (0, 0.5, 1.0 mM) ve 4 farklı tuz (NaCl) dozu (0, 75,150 ve 225 mM) ele alınmıştır. Araştırmada soya bitkisinin kök uzunluğu, gövde uzunluğu, kök yaş ağırlığı, gövde yaş ağırlığı, kök kuru ağırlığı, gövde kuru ağırlığı, yaprak alanı, yaprak disk yaş ağırlığı, yaprak disk kuru ağırlığı, bitki boyu gibi özellikler incelenmiştir. Araştırma sonucunda; tuz stresinin bitki kök, gövde kuru ve yaş ağırlıkları, gövde uzunluğu, kök uzunluğu ve yaprak alanı değerlerinde azalışa sebep olduğu belirlenmiştir. Tuz stresinin özellikle bitkiler üzerindeki olumsuz etkilerin salisilik asidin etkisiyle bitkide meydana gelen olumsuzluklar indirgenmiştir.

English. In this study, soybean (Glycine max L.) plant, which has an important place in human nutrition, was evaluated as material. The aim of the research was to determine the tolerance level of soybean plant against salt stress as a result of salt and salicylic acid application at different doses to different soybean varieties and to observe the effect on seedling development.  The study was organized in 2022 in the acclimatization room of the Department of Field Crops, Faculty of Agriculture, Şırnak University. The experiment was carried out according to the Random Plots Factorial Experimental Design with 3 replications. Three different soybean varieties (Arisoy, Asya and Gapsoy 16), salicylic acid dose (0, 0.5, 1.0 mM) and 4 different NaCl salt doses (0, 75, 150 and 225 mM) were used in the study. In the study, Soybean plant characteristics such as root length, stem length, root wet weight, stem wet weight, stem dry weight, stem dry weight, leaf area, leaf disc wet weight, leaf disc dry weight, plant height were examined. As a result of the research, it was determined that salt stress caused a decrease in root, stem dry and wet weights, stem length, root length and leaf area values. The negative effects of salt stress especially on plants were reduced by the effect of salicylic acid.