Kadmiyum Toksisitesine Karşı Demir Gübrelemesi ve Arıtma Çamurunun Marul (Lactuca sativa L. var. longifolia) Bitkisinin Gelişimine ve Antioksidatif Enzim Aktivitesine Etkisi | The Influence of Iron Fertilizer and Sewage Sludge on Plant Growth and Anti-oxidative Enzyme Activity Against Cadmium Toxicity in Lettuce (Lactuca sativa L. var. longifolia)

Turkish. Bu çalışmanın amacı, sera koşullarında kadmiyum (100 mg Cd kg-1)toksisitesini önlemek için artan demir (Fe1: 100 mg Fe kg-1, Fe2:500mg Fe kg-1) düzeylerinin ve arıtma çamurunun (AÇ %10) marulbitkisinin gelişimine, bazı antioksidatif enzim aktivitelerine, lipit peroksidasyon ile bitki vetoprakta Cd içeriklerine etkisini belirlemektir. Sera koşullarında yürütülensaksı denemesindeCd uygulamasının kontrole göre bitki boyu, bitki ağırlığıve yaprak sayısında önemli düzeyde düşüşe neden olduğu bulunmuştur. Bununlabirlikte Cd uygulamasının marul bitkisinde katalaz aktivitesi ve malondialdehit(MDA) içeriğini artırdığı belirlenmiştir. Cd+Fe1 uygulaması tek başına Cduygulamasına göre, bitki boyunda önemli ölçüde artışa, katalaz aktivitesi, MDAiçeriği ve bitki Cd konsantrasyonunda önemli düzeyde azalmalara neden olduğubelirlenmiştir. Cd+Fe2 uygulaması tek başına Cd uygulamasına göre, toprağın Cdkonsantrasyonunu önemli düzeyde düşürmüştür. Cd+AÇ uygulaması tek başına Cduygulamasına göre, bitki boyunu, bitki ağırlığını ve yaprak sayısını önemliölçüde artırmıştır. Bununla birlikte Cd+AÇ uygulaması tek başına Cduygulamasına göre, bitki Cd konsantrasyonu, katalaz aktivitesi ve MDAiçeriğinde önemli düzeyde düşüşe neden olmuştur. Bu sonuçlar göstermektedir ki,bitki ve toprakta Cd toksisitesinin giderilmesinde Fe gübrelemesinin kullanılabileceğiniayrıca denemede kullanılan kentsel arıtma çamurunun Cd içeriğinin düşük veorganik madde içeriğinin yüksek olmasından dolayı Cd toksisitesini azaltan birmateryal olarak kullanılabileceği anlaşılmaktadır.

English. The aim of this study was to determine theinfluence of increased iron (Fe1:100 mg Fe kg-1, Fe2:500mg Fe kg-1)and sewage sludge (10% SS) applications against cadmium (100 mg kg-1)toxicity on growth, enzyme activity and lipid peroxidation in lettuce plant, aswell as cadmium availability in plant and soil in greenhouse conditions. In theglasshouse experiment, cadmium application caused decrease in plant height,plant weight, and leaf count compared to control. Nevertheless, Cd+Fe1 application resulted in an increase in plant height upto sole Cd application in glasshouse experiment. In comparison to control,cadmium application was increased catalase activity and malondialdehit (MDA)content. In comparison to alone Cd application, Cd+Fe1 application wasdecreased accumulation of Cd content, catalase activity and MDA content inplant. In comparison to sole Cd application, Cd+Fe2 application resulted in adecrease Cd content of soil. Cd+SS application caused increased plant height,plant weight and number of leaf to sole Cdapplication. Moreover, Cd + SS application was associated with decrease in Cdavailability, catalase activity, and MDA content in plant. These resultspointed out that Fe application could be beneficial to ameliorate the toxiceffects of Cd; municipal sewage sludge used in this experiment did not reveal atoxic effect due to low levels of heavy metal content and it might bebeneficial to reduce Cd toxicity because of its high organic material content.