Zmienność przestrzenna wilgotności i gęstości objętościowej gleby w zlewni potoku górskiego Mątny w Gorcach

Polish. W pracy określano właściwości glebowe zlewni potoku Mątny: wilgotność I gęstość objętościową, co umożliwiło wyznaczenie zmienności przestrzennej badanych wskaźników, za pomocą technik geostatycznych. Analiza przestrzennych jest obecnie stosowana w badaniu różnych zmiennych stochastycznych, szczególnie priorytetowych dla właściwości gleb. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że obszar badań wyróżnia się zmiennym składem granulometrycznym, sposobem użytkowaniem zlewni oraz rzeźbą terenu. Określono także wpływ użytkowania terenu oraz składu granulometrycznego gleb na kształtowanie się wielkości badanych charakterystyk, za pomocą testu Kruskala- Wallisa. Dodatkowo stwierdzono niską i przeciętną zmienność badanych właściwości, w odniesieniu do danego sposobu użytkowania terenu, a także wskazano istotny wpływ użytkowania terenów zlewni na uwilgotnienie gleby. Ważne jest dokonanie prawidłowej oceny wskaźnika wilgotności, zarówno dla poznania jakości gleb, jak i zasobów leśnych. Ocena czynników erozyjnych, przyczyni się do opracowania właściwego sposobu użytkowania, które będzie miało znaczenie w rolnictwie.

English. In the paper soil properties have been determined. Soil moisture and bulk density was presented as a spatial variability in the catchment of Mątny river. Spatial analysis of soil properties have been commonly applied to the study of stochastic processes. Moreover, studies was focused on impact of erosion on land- use and soil degradation. Results of analysis revealed that the investigated area is characterized by various soil texture, land-use and relief. Kruska – Wallis test was used to demonstrate significant differences between land-use and soil indicators. One of the most important challenges in catchment area manifested by important restrictions is evaluating soil moisture. Based on geostatistical analysis spatial variability showed low-intensive variability of studies indicators. In conclusion, a significant impact of land-use was reported in relation to soil moisture at catchment area. It is still a useful concept in both soil research and forest resources. The assessment of soil features may help to define the most appropriate erosion factors to be applied for land-use and agricultural treatment

Polish. Gęstość objętościowa, użytkowanie terenu, wilgotność gleby, zmienność przestrzenna

English. Bulk density, land-use, soil moisture, spatial variability

5

347-358

30