Deficits and excesses of precipitation in winter wheat cultivation in the Lublin region in the years 1971–2020 | Niedobory i nadmiary opadów atmosferycznych w uprawie pszenicy ozimej na Lubelszczyźnie w latach 1971–2020

English. The aim of the study was to evaluate the magnitude and frequency of deficits and excesses of precipitation in the Lublin region in the years 1971–2020 in winter wheat cultivation. The study used monthly values of mean air temperature and precipitation totals from 11 meteorological stations. Statistical data on yields of winter wheat grown in central-eastern Poland in the years (1971–2020) were also used. On the basis of the study, it was found that the average monthly rainfall totals were similar to the rainfall needs of winter wheat. However, high temporal and spatial variability of precipitation was observed. In April and May, the extent of rainfall deficits and excesses was smaller than in June and July. The frequency of precipitation deficits and excesses was higherin the western part of the study area (upper Vistula basin area) than in the eastern and north-eastern parts (Bug and Narew basin areas). Winter wheat yields were only significantly affected by rainfall deficits in May and June. The problem of climate warming and the consequent increase in precipitation variability indicates the need for further scientific research in the cultivation of such a strategic cereal.

Polish. Celem badań była ocena wielkości i częstości niedoborów oraz nadmiarów opadów atmosferycznych na Lubelszczyźnie w latach 1971–2020 w uprawie pszenicy ozimej. W pracy wykorzystano miesięczne wartości średniej temperatury powietrza oraz sumy opadów atmosferycznychz 11 stacji meteorologicznych. Wykorzystano również dane statystyczne dotyczące plonów pszenicy ozimej, uprawianej na obszarze środkowo-wschodniej Polski w latach 1971–2020. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że średnie sumy miesięcznych opadów były zbliżone do potrzeb opadowych pszenicy ozimej. Jednak zaobserwowano dużą zmienność czasową i przestrzennąopadów atmosferycznych. W kwietniu i w maju zakres niedoborów i nadmiarów opadów był mniejszy niż w czerwcu i lipcu. Częstość występowania niedoborów i nadmiarów opadów była większa w części zachodniej badanego obszaru (zlewnia górnej Wisły) niż w części wschodniej i północno-wschodniej (zlewnia Bugu i Narwi). Na wielkość plonów pszenicy ozimej istotny wpływ miały tylko niedobory opadów w maju i w czerwcu. Problem ocieplenia klimatu i w konsekwencji wzrost zmienności opadów atmosferycznych wskazuje na potrzebę prowadzenia dalszych badań naukowych w uprawie tak strategicznego zboża.