INFLUENCE OF SOIL PROPERTIES ON GROWTH OF TREES HALOXYLON APHYLLUM (MINKW.), ARTIFICIAL GROWING ON DRY SOILS OF THE ARAL SEA | АРАЛ ТЕҢІЗІНІҢ СУЫ ТАРТЫЛҒАН ТОПЫРАҚТАРДА ӨСІРІЛГЕН ҚАРА СЕКСЕУІЛ (HALOXYLON APHYLLUM (MINKW.)) БҰТАНЫҢ ӨСІП ӨНУІНЕ ТОПЫРАҚ ҚАСИЕТТЕРІНІҢ ӘСЕРІ | ВЛИЯНИЕ СВОЙСТВА ПОЧВ НА РОСТ ИСКУСТВЕННО ПОСАЖЕННЫХ КУСТАРНИКОВЫХ ДЕРЕВЬЕВ ЧЕРНОГО САКСАУЛА (HALOXYLON APHYLLUM (MINKW.) В ПРИАРАЛЬЕ

English. The article presents the results of studies on the influence of soil properties and topographic factors on the growth and development of black saxaul (Haloxylon aphyllum (Minkw.) Iljin) in the study area of the Kyzylorda region, in the village of Karateren in the dried soils of the Aral Sea. The studies were carried out in several stages, as a result of which it was found that only 25% of the survival rate of trees was high only if the soil profile of the planted tree seedlings was sandy soil in the range of 0-100 cm, but it was found that the composition of the soil the profile of dried trees consisted of 75-100% clay and silt. This field study was carried out jointly with Japanese and Kazakh soil scientists. The study found that in order to successfully carry out landscaping work and forestrestation in arid areas, it is advisable to pre-plan and conduct an environmental assessment before planting trees. And for planting black saxaul, a positive result is possible if the soil with a depth of 0-100 cm consists of sandy soils.

Kazakh. Мақалада Қызылорда облысындағы Арал теңізінің маңында орналасқан Қаратерең ауылындағы зерттеу алаңының жағдайында қара сексеуіл (Haloxylon aphyllum (Minkw.) Iljin) бұтаның өсіп өнуіне қоршаған ортаның, топырақ қасиеттерінің және топографиялық факторлардың әсерін зерттеу нәтижелері көрсетілген. Жүргізілген зерттеулер бірнеше сатыда жүзеге асырылды. Нәтижесінде отырғызылған ағаш көшеттері топырақ кескінінде 0-100 см аралығы тек құмнан құралған жердің ағаштарының өмір сүруі жоғары дәрежені құрады. Ол зерттеу алағының 25 % құрады. Ал, топырақтың кескінінде құрамы балшық пен шаңды жерлерде отырғызылған көшеттер төмен көрсеткішті көрсетті және бұл зерттеу алаңының 75-100 % солып қалған ағаштарды құрады. Аталған зерттеу жұмыстары Жапон және Қазақстан топырақтанушылары бірігіп, далалық зерттеу жұмыстарын жүзеге асыру арқылы жұргізді. Осы жүргізілген зерттеу барысында қуаңшылық жерлерде көгалдандыру немесе орман өсіру жұмыстарын сәтті өткізу үшін, ағаштарды отырғызу алдында, жоспарлап бірінші кезекте экологиялық бағалауды жүргізген тиімді және қара сексеуіл бұталарын отырғызу үшін тек үстіңгі қабатында ғана құмды емес, толықтай 0-100 см топырақ тереңдігі тек құмды топырақтардан құралған жағдайда ғана, оң түрде нәтиже әкелетіні анықталды.

Russian. В статье представлены результаты исследований по изучению влияния почвенных свойств и топографических факторов на рост и развитие саксаула черного (Haloxylon aphyllum (Minkw.) Iljin) на исследуемой территории Кызылординской области, в селе Каратерен в почвах обсохшего дна Аральского моря. Полевые исследования проводились в несколько этапов, в результате которых было установлено, что только 25 % приживаемости деревьев были высокими только в том случае, если почвенный профиль высаженных саженцев деревьев представлял собой песчаный гранулометрический состав в толще 0-100 см, но также было установлено, что состав почвенного профиля усохших деревьев на 75-100% состоял из глины и ила. Данное полевое выездное исследование проводилось совместно с Японскими и Казахстанскими почвоведами. В ходе исследования установлено, что для успешного проведения работ по озеленению в засушливых районах перед посадкой деревьев целесообразно предварительно спланировать и провести экологическую оценку. А для посадки саксаула черного, положительный результат возможен при условиях если почвенное толща 0-100 см состоит из песчаного материала.