THE NATURE OF THE IMPACT OF PESTICIDES ON THE GROWTH AND DEVELOPMENT OF ACTINOMYCETES | АКТИНОМИЦЕТТЕРДІҢ ӨСУІ МЕН ДАМУЫНА ПЕСТИЦИДТЕРДІҢ ӘСЕР ЕТУ СИПАТЫ | ХАРАКТЕР ВОЗДЕЙСТВИЯ ПЕСТИЦИДОВ НА РОСТ И РАЗВИТИЕ АКТИНОМИЦЕТОВ

English. Bioremediation is one of the natural, environmentally friendly and economical ways to remove pollutants from the environment. Microbial enzymes involved in the biodegradation of toxic organic and inorganic pollutants during bioremediation are environmentally friendly, safe and effective for restoring the biological and physico-chemical properties of degraded soils. In our country, only a few microbial enzymes are used for bioremediation, and a huge variety of microorganisms has not yet been studied. In order to isolate strains from soil actinomycetes that are highly effective in the decomposition of pesticides, microorganisms were sown in an agar culture medium containing xenobiotics. Pesticides widely used in agriculture were used as xenobiotics. The study showed that in experimental variants, the growth and development of most actinomycete strains decreased due to exposure to pesticides. But, despite the toxic effect of pesticides, some strains of actinomycetes were capable of growth, which indicates their destructive activity. According to destructive activity, 16 strain, 31 strain, 46 strain, 49 strain, and 59 strain can be noted. These strains of actinomycetes were selected to create a collection for the purpose of creating and using biological preparations.

Kazakh. Аңдатпа Биоремедиация – қоршаған ортаны ластаушы заттарды жоюдың табиғи, экологиялық таза және үнемді тәсілдерінің бірі. Биоремедиация кезінде улы органикалық және бейорганикалық ластаушы заттардың биодеградациясына қатысатын микробтық ферменттер деградацияға ұшыраған топырақтың биологиялық және физикалық-химиялық қасиеттерін қалпына келтіру үшін экологиялық таза, әсерлі, қауіпсіз және тиімді шара болып табылады. Біздің елімізде биоремедиация мақсатында бірнеше микробтық фермент қана қолданылады, ал микроағзалардың орасан көп алуандығы әлі де толық зерттелмеген. Топырақ актиномицеттерінің ішінен пестицидтерді ыдыратуда тиімділігі жоғары штаммдарды оқшаулау үшін микроағзалар құрамында ксенобиотиктер бар агарланған қоректік ортаға себілді. Ксенобиотиктер ретінде ауыл шаруашылық саласында кеңінен қолданылатын пестицидтер қолданылды. Зерттеу барысында тәжірибелік нұсқаларда актиномицеттер штаммдарының көпшілігінің өсуі мен дамуы пестицидтердің әсерінен төмендегені анықталды. Бірақ бұл пестицидтердің уытты әсеріне қарамастан, кейбір актиномицеттер штаммдары өсуге қабілетті болды, бұл олардың деструктивті белсенділігін дәлелдейді. Деструктивті белсенділігі бойынша 16 штамм, 31 штамм, 46 штамм, 49 штамм, және 59 штамм атап өтуге болады. Актиномицеттердің берілген штаммдары биологиялық препараттарды жасауға және пайдалану мақсатында коллекция жасау үшін таңдалды.

Russian. Биоремедиация-один из естественных, экологически чистых и экономичных способов удаления загрязняющих веществ из окружающей среды. Микробные ферменты, участвующие в биоразложении токсичных органических и неорганических загрязнителей во время биоремедиации, являются экологически чистыми, безопасными и эффективными для восстановления биологических и физико-химических свойств деградированных почв. В нашей стране в целях биоремедиации используется всего несколько микробных ферментов, а огромное разнообразие микроорганизмов до сих пор не изучено. Чтобы выделить штаммы из актиномицетов почвы, которые обладают высокой эффективностью в разложении пестицидов, микроорганизмы были посеяны в агарную питательную среду, содержащую ксенобиотики. В качестве ксенобиотиков использовались пестициды, широко используемые в сельском хозяйстве. Исследование показало, что в экспериментальных вариантах рост и развитие большинства штаммов актиномицетов снижались из-за воздействия пестицидов. Но, несмотря на токсическое действие пестицидов, некоторые штаммы актиномицетов были способны к росту, что свидетельствует об их разрушительной активности. По деструктивной активности можно отметить 16 штамм, 31 штамм, 46 штамм, 49 штамм, и 59 штамм. Данные штаммы актиномицетов были выбраны для создания коллекции с целью создания и использования биологических препаратов.