Financial Security of Polish Farms: Proposal for a Unified Measure | Bezpieczeństwo finansowe polskich gospodarstw rolnych. Propozycja ujednoliconej miary

English. The main objective of the work was to present a proposal for a methodological composition of the financial security measure for Polish farms. The developed indicator takes into account five factors derived from the indicator analysis of financial data. The subject of the research were farms from Poland that keep agricultural accounts under the FADN system. The object of research is their financial security. They were measured on the basis of indicators in the field of property and capital relations, liquidity and debt, efficiency of operations and financial effectiveness. First, the state of financial security in the Polish farm sector was described against the background of average results observed in the European Union in the years 2004–2020. Then, on the basis of the experimental aggregate indicator of financial security, a ranking of farms for 2020 was created, showing the 10 highest and lowest results. In the final part of the work, the sensitivity of the BF indicator was examined on selected 12 basic production, economic and financial categories using the classical method of least squares with a constant. It can be concluded that Polish farms are financially secure, which results from the predominance of fixed assets in the total balance sheet, maintaining the golden balance sheet rule, over-liquidity, low debt, a positive share of net working capital in the total balance sheet and noticeable profitability. In addition, their results do not differ significantly from the average level observed in the 28 countries of the EU. Based on the ranking, it has been shown that the smallest farms up to 12 ha, with an income of up to approx. euro 11,000, tend to maintain excessive financial security, regardless of the direction of production. This is confirmed by the results of estimated models with single variable. The higher the financial security of the farm, the lower the assets, liabilities, income and cash flow.

Polish. Celem głównym pracy było przedstawienie propozycji metodycznej kompozycji miernika bezpieczeństwa finansowego (BF) dla polskich gospodarstw rolnych. W opracowanym wskaźniku uwzględniono pięć czynników pochodzących z analizy wskaźnikowej danych finansowych. Podmiotem badań były gospodarstwa rolne z Polski, które prowadzą rachunkowość rolną w ramach systemu FADN. Przedmiotem badań było zaś bezpieczeństwo finansowe tych gospodarstw. Dokonano jego pomiaru, opierając się na wskaźnikach z zakresu relacji majątkowo-kapitałowych, płynności i zadłużenia, sprawności działania oraz efektywności finansowej. Najpierw opisano stan bezpieczeństwa finansowego w polskim sektorze gospodarstw rolnych na tle średnich wyników obserwowanych w Unii Europejskiej w latach 2004–2020. Następnie na podstawie eksperymentalnego zbiorczego wskaźnika BF powstał ranking gospodarstw rolnych dla 2020 r., pokazujący 10 najwyższych i najniższych wyników. W końcowej części pracy wykonano badanie wrażliwości wskaźnika BF na wybranych 12 podstawowych kategorii produkcyjnych, ekonomicznych i finansowych za pomocą klasycznej metody najmniejszych kwadratów ze stałą. Po wykonanych badaniach można stwierdzić, że polskie gospodarstwa rolne są bezpieczne finansowo, co wynika z: przewagi aktywów trwałych w sumie bilansowej, zachowania złotej reguły bilansowej, nadpłynności, niskiego zadłużenia, dodatniego udziału kapitału obrotowego netto w sumie bilansowej i zauważalnej dochodowości. Ponadto ich wyniki nie odbiegają znacząco od średniego poziomu obserwowanego w 28 krajach UE. Na podstawie rankingu wykazano, że tendencję do utrzymywania nadmiernego bezpieczeństwa finansowego mają gospodarstwa najmniejsze – do 12 ha, o dochodzie do ok. 11 tys. euro – niezależnie od kierunku produkcji. Potwierdzają to wyniki oszacowanych modeli z jedną zmienną. Im wyższe jest bezpieczeństwo finansowe gospodarstwa, tym niższe aktywa, zobowiązania, dochód i przepływ pieniężny.