Nutritive Status and Blood Metabolites in Different Seasons of Pony Horses in Lampang Province | สภาวะทางโภชนาการและค่าโลหิตวิทยาในฤดูกาลต่าง ๆ ของม้าแกลบในจังหวัดลำปาง

English. The objective of the experiment was to evaluate feeding management, feed nutritive value, and blood metabolites of pony horses in Lampang province in different seasons. It was found that  feeding offered 1-3 times a day, composed of  roughages on dry matter basis 3.95 kg or 1.2 percent of body weight. In addition either dry or high moisture concentrate feed  was fed 1.76 kg of dry matter or 0.53 percent of body weight daily. The roughages were hay or green Pangola grass (Digitaria eriantha), green paragrass (Brachiaria mutica),    and green baby corn-top. Crude protein and crude fiber of roughages were similar (P>0.05) among the cool, the summer and the rainy seasons. Paragrass in the cool and the rainy seasons as well as baby corn-top in the cool season had crude protein content higher than 10 percent on dry matter basis (P<0.05). Other nutrients were varied. The dry concentrate feed had the same amount of crude protein, crude fiber, calcium, and phosphorus in all seasons (P>0.05). However calcium and phosphorus in the high moisture concentrate feed in the rainy was higher than that in the summer (P<0.05).  The roughage to concentrate ratio was approximately 2.24:1. Body weight of the horse the rainy season was not differ from that in the drought, i.e. 332.41 and 324.43 kg (P>0.05). No significant difference between seasons was found on blood glucose and blood urea (P>0.05). Total protein in blood in the drought was lower than that in the rainy season (P<0.05) while blood electrolytes including sodium and chloride were opposite. Seasons had no influence on potassium (P>0.05). A small amount of ketone was found in urine.

Thai. การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดการให้อาหาร คุณค่าทางโภชนะของอาหารและค่าโลหิตวิทยาของ ม้าแกลบในจังหวัดลำปางในฤดูกาลต่าง ๆ  ม้าได้รับอาหารเฉลี่ยวันละ 1-3 ครั้ง คิดเป็นปริมาณอาหารหยาบเฉลี่ยวันละ 3.95 กิโลกรัมของน้ำหนักแห้งหรือ 1.2 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัวและอาหารข้นแบบแห้งหรือเปียกคิดเป็นน้ำหนักแห้ง  เฉลี่ยวันละ 1.76 กิโลกรัมหรือ 0.53 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัว  ชนิดของอาหารหยาบที่ใช้เลี้ยงม้าทุกฤดูกาลคือหญ้าแพงโกล่าสด หญ้าแพงโกล่าแห้ง หญ้าขนสด และยอดต้นข้าวโพดฝักอ่อน คุณค่าทางโภชนะของอาหารหยาบมีโปรตีนหยาบ เยื่อใย ไม่แตกต่างกันทั้งในช่วงฤดูหนาว ฤดูร้อน และฤดูฝน (P>0.05) ยกเว้นหญ้าขนสดในฤดูหนาวและฤดูฝน และยอดต้นข้าวโพดสดในฤดูหนาวที่มีโปรตีนสูงกว่า 10 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักแห้ง (P<0.05) โภชนะอื่นในอาหารหยาบมีความแปรปรวนตามฤดูกาล อาหารข้นแห้งมีวัตถุแห้ง โปรตีนหยาบ เยื่อใย แคลเซียมและฟอสฟอรัสไม่แตกต่างกันทั้ง 3 ฤดูกาล (P>0.05) ส่วนอาหารข้นเปียกมีแคลเซียมและฟอสฟอรัสในฤดูฝนสูงกว่าฤดูร้อน (P<0.05) สัดส่วนของอาหารหยาบต่ออาหารข้นมีค่าประมาณ 2.24:1 ม้าที่เลี้ยงในฤดูฝนและฤดูแล้งมีน้ำหนักตัวเฉลี่ยไม่แตกต่างกันคือ 332.41 และ 324.43 กิโลกรัม (P>0.05) ระดับน้ำตาลกลูโคสและยูเรียในเลือดม้าในฤดูแล้งและฤดูฝนไม่แตกต่างกัน (P>0.05) แต่โปรตีนในเลือดม้าในฤดูแล้งมีค่าน้อยกว่าฤดูฝน (P<0.05) อิเล็กโทรไลต์ในน้ำเลือดม้า ได้แก่โซเดียมและคลอไรด์ใน ฤดูแล้งมีค่ามากกว่าในฤดูฝน (P<0.05) แต่โพแทสเซียมไม่แตกต่างกัน (P>0.05) พบสารคีโตนเล็กน้อยในปัสสาวะของม้า