Effects of Zinc Oxide Nanoparticle Application on Growth and Zinc Uptake of Durum Wheat | Çinko Oksit Nanopartikül Uygulamasının Makarnalık Buğdayın Büyüme ve Çinko Alımı Üzerine Etkileri

English. Zinc (Zn) is a vital micronutrient for organism. It has become an important global strategy to increase Zn content in cereals grown in Zn deficient soils, and reduce human health problems associated with Zn deficiency. In this study, the effects of zinc oxide nanoparticles (ZnO NPs) prepared from rosemary plant extract by green synthesis method on the growth and Zn uptake of durum wheat (Triticum durum L.) plants were evaluated. In the trial, wheat plants were grown for 7 weeks with basal fertilization and increasing concentrations (0, 1, 2, 3 and 5 mg kg-1) of ZnO-NP as a suspension in soil. Leaf chlorophyll content was measured before harvesting. The dry weight and some elemental concentrations (Zn, nitrogen (N), calcium (Ca), phosphorus (P), magnesium (Mg), potassium (K), iron (Fe), copper (Cu) and manganese (Mn)) of the plant samples were determined. The effect of ZnO-NP application on leaf chlorophyll content and shoot dry weight was significant (P≤0.01). The concentration of Zn in the plant tissues increased with the application of ZnO-NP (P≤0.01) and the highest concentration of Zn (32.53 mg kg-1) was found at a dose of 5 mg ZnO-NP kg-1 of application. The effects of increasing doses of ZnO-NPs on the concentrations of N, Ca and Mg in the wheat plants were statistically significant at the 5 % level, while the effects on the concentrations of P, K, Fe, Cu and Mn were significant at the 1 % level. In comparison with the control, the application of ZnO-NP at increasing doses resulted in a decrease in the contents of N, P, Ca, Mg, Mn and Fe. However, only the ZnO-NP treatments at 3 and 5 mg kg-1 increased the Cu concentration in plant tissues compared to the control. The results indicate that ZnO-NP applications positively affect wheat growth and Zn uptake.

Turkish. Çinko (Zn), canlılar için önemli bir mikro besin elementidir. Çinko eksikliği görülen topraklarda yetiştirilen tahıl tanelerinin Zn içeriğini artırmak, insanlarda beslenme yoluyla ortaya çıkan Zn eksikliğine bağlı sağlık problemlerini azaltmak önemli bir küresel strateji haline gelmiştir. Bu çalışmada, yeşil sentez yöntemi ile biberiye bitkisi ekstraktından hazırlanan çinko oksit nanopartiküllerin (ZnO-NP) makarnalık buğday (Triticum durum L.) bitkisinin büyümesi ve Zn alımı üzerine etkileri araştırılmıştır. Denemede, saksı toprağına temel gübreler ve artan dozlarda (0, 1, 2, 3, 4 ve 5 mg kg-1) ZnO-NP süspansiyon şeklinde uygulanarak 7 hafta süreyle buğday yetiştirilmiştir. Hasattan önce yaprakların klorofil içerikleri ölçülmüş ve daha sonra bitki örneklerinin kuru ağırlık ve bazı element konsantrasyonları (Zn, azot (N), kalsiyum (Ca), fosfor (P), magnezyum (Mg), potasyum (K), demir (Fe), bakır (Cu) ve mangan (Mn)) belirlenmiştir. Çinko oksit NP uygulamalarının yaprak klorofil içeriği ve yeşil aksam kuru ağırlığı üzerine etkisi önemli (P≤0.01) bulunmuştur. Bitki dokularında Zn konsantrasyonları ZnO-NP uygulamaları ile birlikte artış göstermiştir (P≤0.01) ve en yüksek Zn konsantrasyonu (32.53 mg kg-1) 5 mg ZnO-NP kg-1 uygulama dozunda belirlenmiştir. Artan dozlarda ZnO-NP uygulamalarının buğday bitkisinin N, Ca ve Mg konsantrasyonları üzerine etkisi istatistiksel olarak % 5 düzeyinde, P, K, Fe, Cu ve Mn konsantrasyonları üzerine etkisi ise % 1 düzeyinde önemli olduğu saptanmıştır. Kontrol grubuna göre artan dozlarda ZnO-NP uygulamaları N, P, Ca, Mg, Mn ve Fe içeriğinde düşüşe neden olmuştur. Ancak, kontrol bitkilerine kıyasla bitki dokularında Cu konsantrasyonu yalnızca 3 ve 5 mg kg-1 ZnO-NP uygulamalarında artış göstermiştir. Sonuçlar, ZnO-NP uygulamalarının buğday bitkisinin büyümesi ve Zn alımı üzerine olumlu etkisi olduğunu göstermektedir.