İnsan yaşamının sürdürüldüğü tüm yerleşim yerlerinde olduğu gibi Türkiye’de de mekânsal gelişmişlik farklılıkları bulunmaktadır. Bu sosyo-ekonomik farklılıklar tarım sektörü ile karşılıklı olarak etkileşimdedir. Bu sosyo-ekonomik farklılıklar tarım sektörü ile karşılıklı olarak etkileşimdedir. Tarımsal gelişmişlik genel sosyo-ekonomik gelişmişliğe pozitif etki ederken, bölgenin sosyo-ekonomik gelişmişliği de tarımsal alt yapıyı ve tarımsal gelişimi desteklemektedir. Araştırmanın amacı 81 ilin sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksinin hesaplanması ve tarımla olan etkileşiminin tespit edilmesidir. Bu çerçevede Türkiye İstatistik Kurumundan elde edilmiş 106 faktör üzerinden açımlayıcı faktör analizi yöntemi kullanılarak sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi hesaplanmıştır. Sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasının illerin nüfus varlığıyla paralellik gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle genel sıralama dışındaki sıralamalarda nüfus grupları kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre genel gelişmişlik sıralaması ve öne çıkan tarım faktörleri (tarımsal üretim alanı, tarımsal üretim değeri) sıralamaları oluşturulmuştur. Yapılmış diğer gelişmişlik çalışmalarından farklı olarak analizde tarımsal faktörlere daha fazla yer verilmiştir. Tarımsal faktörlerin öne çıktığı sıralamalarda genel itibariyle en yoğun nüfusa sahip illerin içinde bulunduğu 1. Nüfus grubu bulunsa da ağırlıklı olarak 4, 5 ve 6. Nüfus gruplarının gelişmiş konumda olduğu tespit edilmiştir. Bu durum tarım potansiyelinin Türkiye’nin birçok ilinde mevcut olmasından kaynaklanmaktadır. Gerek tarım sektörünün gerekse bölgesel gelişmişliğin sağlanması için tarım sektörüne yönelik çalışmaların yürütülmesi gerekmektedir.

Çiftçilerin tarım sektörünün doğal yapısından kaynaklanan birçok unsuru dikkate alarak çeşitli ürünler arasından kendilerine en uygun olanını nasıl seçtikleri ve üretimine nasıl karar verdiklerinin belirlenmesi önemlidir. Bu araştırmanın amacı, Samsun ili Bafra ilçesindeki sebze yetiştiricilerinin ürün desenlerine karar verirken etkilendikleri faktörleri belirlemektir. Bu amaca ulaşmak için basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 122 çiftçi ile anket yapılmıştır. Çiftçilerin ürün desenlerine karar verirken etkilendikleri faktörleri belirlemek amacıyla, incelenen literatürden yararlanılarak ve araştırmacı tarafından yapılan pilot çalışmalardan hareketle sosyal ve kişisel, ekonomik, fiziksel ve iklim koşullarından kaynaklı faktörleri içine alan 67 madde tespit edilmiştir. Çiftçilerin düşüncelerini yansıtan ifadeler Likert tipi beşli bir ölçeklendirmeye göre puanlanmıştır. Araştırmada istatistiksel işlemler sırasına göre iç tutarlılık katsayılarının belirlenmesi, açıklayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi olarak gerçekleştirilmiştir ve bulgular sunulmuştur. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda toplam varyansın %57,74’ünü açıklayan; ürün özellikleri, fiziksel özellikler, işletme özellikleri, doğal faktörler, sulama özellikleri ve işgücü özellikleri olarak altı faktör grubu ortaya çıkmıştır. Analiz sonuçlarından elde edilen bulgulara göre çiftçilerin ürün desenlerini planlarken etkilendikleri en önemli faktör ürün özelliği ile ilişkilidir. Ancak, çiftçiler üretecekleri ürünlere karar verirken sadece ürün özelliklerinden değil aynı zamanda ellerinde olmayan farklı koşullardan etkilenmektedirler. Dolayısıyla çiftçilerin kararlarını etkileyen faktörler arasında davranış özelliklerinin de dikkate alınması gerektiği düşünülmektedir.

With industrialization, change has taken place in the world and development efforts have concentrated in urban areas. This has affected the rural area negatively and the increase in rural development studies has increased with the emergence of interregional economic imbalances. With the planned period, rural development studies in Turkey have increased and strategies, projects and programs have begun to be developed. One of these activities is the Rural Development Investment Support Program (RDISP), which entered into force in 2006. The aim of the program is to increase the level of rural area income, to ensure integration of agricultural production and agricultural industry, to strengthen food safety, to create alternative income sources in the rural area. In this study, it was aimed to determine the attitudes and behaviors of program beneficiaries in the Western Mediterranean Region within the framework of the RDISP applied in Turkey, and the factors affecting their utilization from the program. In the study, a total of 96 enterprises provided interviews based on face to face interviews. In this study, Factor Analysis was applied to determine the factors that affect the preferences of the enterprises and to determine the factors affecting the investments of the enterprises. In the study, 12 variables that were effective in factor analysis in the utilization of this support were combined into 3 factors. These factors have been found to be “support for local support and information about support”, “employment support for support” and “environmental sensitivity for support”.

Pesticide uses in Kazova region of Tokat province were assessed in this study. Data were gathered through Simple Random Sampling method with questionnaires made with 72 agricultural enterprises. Resultant data were assessed through arithmetic means and percentiles. A factor analysis was also performed on producer opinions about pesticide use in tomato. Average enterprise size was 20.27 da and tomato is cultivated over 56.98% of these lands. Of the participant producers, 97.22% were not member of any associations or cooperatives. About 91.67% of the participant producers prefer chemical treatments. Producer usually use chemicals based on their previous experiences and recommendations of chemical-fertilizer dealers. Price is the dominant factor while selecting the chemicals to be sued. The dose prescribed by the dealer is generally used. Of the participant producers, 91.67% indicated that they didn’t know about the time to be passed between the last chemical treatment and the harvest; 44.44% don’t think that pesticides they use leaved residues over the products and 95.83% indicated that chemical treatments didn’t create environmental pollution. With the factor analysis, KMO value was calculated as 0.553 and 14 variables thought to be effective on producer opinions about agricultural chemical uses were gathered under 6 factors (toxicity, attention in treatments, human health, conscious production and consumption, environmental harm, hygiene).

Bu çalışmada, tarım arazilerinin değerine etki eden faktörlerin belirlenmesi ve bu faktörlerin değer üzerindeki etki oranlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, Ankara ili Evren ilçesinde gayeli örnekleme yöntemi ile belirlenen 104 adet işletme ile anket çalışması yapılmış ve tarım arazilerinin değerine etki eden faktörlerle ilgili görüşleri alınmıştır. Elde edilen verilerin analizinde AHP yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre arazi değerini etkileyen faktörler, arazi verimliliği %19,63, arazi genişliği %9,60, arazi şekli %4,47, arazi eğimi %3,63, arazinin yola uzaklığı %2,57, arazinin yerleşim yerine uzaklığı %2,84, arazinin sulama olanakları %30,38, arazi satışının hareketli olması %3,31, arazinin kadastro görmüş olması %2,70, arazinin yola cepheli olması %2,80 ve arazinin toprak yapısı %18,06 olarak tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, tarım arazilerinin üretim kabiliyetlerine yönelik faktörlerin değer üzerinde daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Bu çalışmada tüketicilerin gıda ürünleri satın alınırken sahip oldukları sosyo-ekonomik ve demografik nitelikler ile çevre farkındalığı ve bilinç düzeyi arasında bir ilişki olup olmadığı incelenmiştir. Bunun yanı sıra tüketicilerin çevre dostu gıda ürünlerine güveninde etkili olan faktörler incelenmiştir. Çalışmanın verileri Tekirdağ ili Süleymanpaşa ilçesinde 171 kişi ile yapılan anketlerden elde edilmiştir. Elde edilen verilerin değerlendirmesinde frekans dağılımlarından, ki-kare ve faktör analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarında, tüketicilerin genel tüketim alışkanlıklarında çevre dostu olma düzeylerinin yaş, eğitim, 10 yaş altı çocuğa sahip olma, aylık gelir düzeyi, aylık gıda harcaması düzeyine göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Yaşı, 36 yaş üstü tüketicilerin diğer tüketicilere oranla çevresel duyarlılığı daha yüksek bulunmuştur. Benzer şekilde, lisans ve üstü eğitim düzeyine sahip tüketicilerin lisans altı eğitime sahip kişilerden daha çevre dostu olduğu görülmüştür. Diğer yandan, çevre dostu ve insan sağlığına duyarlı üretim yöntemleri ile üretilen gıda ürünlerine tüketicilerin güven düzeyine etki eden 11 değişkene faktör analizi uygulanmıştır. 11 Değişken, “Yasal düzenlemeler ve tutundurma çabaları”, “Sertifikalar ve etiket bilgileri” ve “Ürünün bilinirliği” olarak 3 faktör altında toplanmıştır. Bu açıdan değerlendirildiğinde çevre dostu gıda ürünlerinin tüketici nezdindeki güvenirliğinin artırılmasında yasal düzenlemelerin yanı sıra sertifikaların ve etiket bilgilerinin oldukça önemli olduğu ortaya konmuştur. Bununla birlikte günümüzde gıda ürünleri pazarında tüketici odaklı çalışmalarda tüketicilerin çevresel tutumlarının da dikkate alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

Bu çalışma; Şanlıurfa ve Gaziantep sınırları içinde bulunan Karkamış Baraj Gölü’nün fiziko-kimyasal özelliklerini ortaya çıkarmak amacıyla Ocak-Aralık 2015 tarihleri arasında belirlenen 5 istasyonda yüzey ve 4 ve 8 m derinliklerden su örnekleri alınarak gerçekleştirilmiştir. Alınan su örneklerinde yıl boyunca sıcaklık, pH, çözünmüş oksijen, elektriksel iletkenlik, amonyum azotu, nitrat azotu, orto fosfat fosforu, toplam azot ve toplam fosfor ölçülmüş olup tespit edilen değerler sırasıyla; sıcaklık (14,3-21,6°C ortalama: 9,4), pH (8,4-9,1-7,8), çözünmüş oksijen (9-10-11,8 mg L-1), elektriksel iletkenlik (251-332-412 µS cm-1) amonyum azotu (0,003-0,069-0,194 mg L-1), nitrat azotu (1,549-2,292-3,473 mg N L-1), nitrit azotu (0,001-0,006-0,053 mg L-1), orto fosfat fosforu (0,007-0,034-0,076 mg L-1), toplam azot (0,722-1,154-1,696 mg L-1), toplam fosfor (0,007-0,016-0,026 mg L-1) bulunmuştur. Karkamış Baraj Gölü’nde fizikokimyasal parametrelerin aylık olarak farklı derinliklerde değişimini izleyerek, su kalitesi özelliklerine ve sucul yaşam açısından uygunluk seviyesi ile Yüzeysel Su Kalitesi Yönetim Yönetmenliğine göre I. Sınıf yüksek kaliteli su sınıfında olduğunu göstermektedir.

Çiftçilerin tarım sektörünün doğal yapısından kaynaklanan birçok unsuru dikkate alarak çeşitli ürünler arasından kendilerine en uygun olanını nasıl seçtikleri ve üretimine nasıl karar verdiklerinin belirlenmesi önemlidir. Bu araştırmanın amacı, Samsun ili Bafra ilçesindeki sebze yetiştiricilerinin ürün desenlerine karar verirken etkilendikleri faktörleri belirlemektir. Bu amaca ulaşmak için basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 122 çiftçi ile anket yapılmıştır. Çiftçilerin ürün desenlerine karar verirken etkilendikleri faktörleri belirlemek amacıyla, incelenen literatürden yararlanılarak ve araştırmacı tarafından yapılan pilot çalışmalardan hareketle sosyal ve kişisel, ekonomik, fiziksel ve iklim koşullarından kaynaklı faktörleri içine alan 67 madde tespit edilmiştir. Çiftçilerin düşüncelerini yansıtan ifadeler Likert tipi beşli bir ölçeklendirmeye göre puanlanmıştır. Araştırmada istatistiksel işlemler sırasına göre iç tutarlılık katsayılarının belirlenmesi, açıklayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi olarak gerçekleştirilmiştir ve bulgular sunulmuştur. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda toplam varyansın %57,74’ünü açıklayan; ürün özellikleri, fiziksel özellikler, işletme özellikleri, doğal faktörler, sulama özellikleri ve işgücü özellikleri olarak altı faktör grubu ortaya çıkmıştır. Analiz sonuçlarından elde edilen bulgulara göre çiftçilerin ürün desenlerini planlarken etkilendikleri en önemli faktör ürün özelliği ile ilişkilidir. Ancak, çiftçiler üretecekleri ürünlere karar verirken sadece ürün özelliklerinden değil aynı zamanda ellerinde olmayan farklı koşullardan etkilenmektedirler. Dolayısıyla çiftçilerin kararlarını etkileyen faktörler arasında davranış özelliklerinin de dikkate alınması gerektiği düşünülmektedir.

New Ecological Paradigm Scale (NEP) is commonly used to determine people’s environmental opinion and their behaviors about it. Environment-friendly and sustainable agricultural production techniques are one of the most important issue in agricultural engineering. In this study, agricultural engineer candidates’ environmental behaviors were determined by using of NEP scale. Data was collected from 350 undergraduate students in 2015-2016 school year. Environmental behavior mean was found as 3,38 that indicates slightly better than average environmental behavior. Four sub dimensions were determined with Explanatory Factor Analysis and variance was found 68%. According to First and Second-Order Confirmatory Factor Analysis, data showed results that confirm models. Second-Order Confirmatory Factor Analysis explanatory rate was found 78%. Despite all technological development, mankind still under the influence of natural laws and there is a serious environmental degradation by human activities. Agricultural engineer candidates showed a behavior that is balanced between environmental awareness and meeting humans’ nutrition needs.

New Ecological Paradigm Scale (NEP) is commonly used to determine people’s environmental opinion and their behaviors about it. Environment-friendly and sustainable agricultural production techniques are one of the most important issue in agricultural engineering. In this study, agricultural engineer candidates’ environmental behaviors were determined by using of NEP scale. Data was collected from 350 undergraduate students in 2015-2016 school year. Environmental behavior mean was found as 3,38 that indicates slightly better than average environmental behavior. Four sub dimensions were determined with Explanatory Factor Analysis and variance was found 68%. According to First and Second-Order Confirmatory Factor Analysis, data showed results that confirm models. Second-Order Confirmatory Factor Analysis explanatory rate was found 78%. Despite all technological development, mankind still under the influence of natural laws and there is a serious environmental degradation by human activities. Agricultural engineer candidates showed a behavior that is balanced between environmental awareness and meeting humans’ nutrition needs.