Jelatin, hayvansal dokuların temel ve yapısal bir proteini olan kolajenin hidrolizi sonucu elde edilen protein yapısındaki bir gıda katkı maddesidir. Kolajenin üçüncül, ikincil ve kısmen birincil protein yapılarının bozulmasını içeren birtakım işlemler sonucu elde edilen jelatin, suda çözünür bir maddedir. Jelatin, hayvanların deri, beyaz bağ doku ve kemiklerinden elde edilen, yüksek molekül ağırlığına sahip önemli bir hidrokolloiddir. Gıda endüstrisinde jelleşme ve kıvam artırıcı olması sebebiyle geniş bir kullanım alanına sahiptir. Jelatini diğer hidrokolloidlerden ayıran en önemli farklılıkları insan vücut sıcaklığının altındaki sıcaklıklarda geri dönüşlü olarak eriyebilmesi, hayvansal kaynaklı doğal protein yapısında olması ve GRAS statüde bir katkı maddesi olmasıdır. Bu derlemede jelatin üretimi amacıyla kullanılan mevcut ve alternatif kaynaklar, jelatinin kendine özgü fonksiyonel özellikleri, erime ve jelleşme özellikleri, yüzey davranış özellikleri ve bunların bir sonucu olarak ise gıda sanayindeki geniş kullanım alanları açıklanmaya çalışılmıştır.

The aims of this study were to determine the physicochemical properties of extracted gelatins from mackerel (Scomber scombrus) and sea bass (Dicentrarchus labrax) bones and compare with those of commercial fish and bovine gelatins. The yield of gelatin obtained from the bone of mackerel and sea bass were 5.98 and 6.20%, respectively. Two extracted gelatins showed higher protein content, lower moisture content compared to both commercial gelatins, indicates that the gelatin has considerably high purity. Melting temperatures of mackerel and sea bass bone gelatins were 25.5 and 23°C, respectively. Mackerel bone gelatin was yellow in appearance and higher L* value than both commercial gelatins. It can be concluded from the present study that mackerel and sea bass bone are a prospective source to produce gelatin in good yield with desirable functional properties comparable to commercially available mammalian and fish gelatins.