Mevcut çalışma, Kahramanmaraş ilinin Onikişubat ilçesinde yetiştiricilik yapan 25 Kıl keçisi yetiştiricisinin gönüllü katılımıyla 2018 yılında 4867 baş teke altı keçi ve 230 baş damızlık teke ile başlatılmış ve çalışma beş yıl boyunca sürdürülmüştür. Bu çalışma ile halk elinde yetiştirilen Kıl keçilerinin döl verimi ve büyüme özellikleri bakımından ıslahı amaçlanmıştır. Bu amaçla, keçilerde belirlenen döl verim kriterleri ile oğlakların doğum ağırlıkları, sütten kesim canlı ağırlıkları (90 gün), günlük canlı ağırlık kazançları ve yaşama gücü gibi büyüme özellikleri yıl bazında kaydedilmiştir. Her yıl sürüye eklenecek damızlık materyal seçimlerinde Kıl keçisi ırkına ait morfolojik özellikler ve oğlakların doğum ve sütten kesim ağırlıkları dikkate alınarak en iyi büyüme ve damızlık özelliği gösteren erkek oğlakların yaklaşık %10’u dişi oğlakların ise %50’si damızlık olarak seçilmiştir. Çalışmanın sonunda, yıllara göre doğum oranının %54,21 ile %76,93, ikizlik oranının %21,64 ile %27,19, oğlak veriminin %65,94 ile %94,66 ve doğum başına düşen oğlak sayısının 1,22 ile 1,27 arasında olduğu tespit edilmiştir. Kıl keçisi oğlaklarının yıllara göre doğum ağırlıkları 3,11 kg ile 3,19 kg, sütten kesim ağırlıkları 17,09 kg ile 18,63 kg, sütten kesime yaşına kadar günlük canlı ağırlık kazançları 154,63 ile 171,55 g ve yaşama gücünün %92,27 ile %95,34 arasında olduğu saptanmıştır. Bu sonuçlara göre oğlakların büyüme performansı (P<0,001) ve yaşama gücü değerlerinde çalışmanın başladığı yıla göre diğer yıllarda artışlar sağlanmıştır. Ayrıca, büyüme performansı ve yaşama gücü dikkate alındığında, cinsiyete ve doğum tipine bağlı olarak erkek ve tek doğan oğlakların sırasıyla dişi ve ikiz doğan oğlaklara kıyasla daha yüksek performans ve yaşama gücü değerleri sağladığı belirlenmiştir.

In this study, the morphological body characteristics of hair goats bred in Isparta province, such as withers height, back height, rump height, chest width and body length, were investigated. The animal material of the study consisted of 45 hair goats in 3 farms in total, in lowland conditions, high pasture and highland conditions in the center of Isparta. In the examinations, it was found that the measurements of the males were longer than the measurements of the females in terms of withers, back and rump height, chest circumference and body length, respectively. While the difference was found to be significant in terms of withers height, back height, rump height, and body length (p

Hair Goat is one of the native breeds of Turkey. There are 8 million head of Hair Goat in Turkey. Hair goat is well suited in harsh climate or poor pasture conditions and forests. They are kept usually for meat production. The body colour of Hair Goat ranges from white to black or brown. The male goats have more live weight than females. In this study, 2500 head of Hair Goats were collected in 2015 and 2016. Birth rate was 61.2 and 73.7% respectively. Twinning rate was 7.2 and 6.6% and infertility rate was 24.6 and 15.4% respectively. These results indicate low fertility rate of Hair Goats.

Bu çalışmada yetiştirici sürülerinde verim kayıtlarının tutulması, bu kayıtların değerlendirilmesi ile canlı ağırlık ve döl veriminin iyileştirilmesi amaçlanmıştır. Yıllara göre (2017-2021) değişmekle birlikte toplam 6300 baş sayısını geçmeyecek hayvan materyali ile çalışılmıştır. Sürülerde doğum ağırlıkları ve sütten kesim (90.gün) ağırlıkları kayıt altına alınmıştır. Doğum ağırlığı 5 yıllık süreçte ortalama 2.69 kg olarak gerçekleşmiştir. Yıllar itibari ile doğum ağırlığı sırasıyla 2,99, 2,71, 2,61, 2,76 ve 2,69 kg olarak tespit edilmiştir. Doğum ağırlığı ortalamaları, yıl, ana yaşı, doğum şekli ve cinsiyete göre değişkenlik göstermektedir (P<0,01). Sütten kesim ağırlığı ortalaması ise 20.91 kg olarak tespit edilmiştir. Sütten kesim ağırlığı ortalamaları da yıl, ana yaşı, doğum şekli ve cinsiyete göre değişkenlik göstermektedir (P<0,01). Kuzulama oranı ortalama %86 olarak tespit edilmiştir. Teke altı keçi başına doğan oğlak sayısı 0,83'dur. Doğuran keçi başına düşen oğlak sayısı yıllar itibari ile artış göstermiş ve ortalama 1,05 olarak gerçekleşmiştir. Kısırlık oranı ise %20 olarak tespit edilmiştir. Yaşama gücü ortalaması %93 olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak yıllar itibariyle sürülerde sütten kesim ağırlığı ve döl verimi bakımından iyileşmeler olduğu ortaya konulmuştur.