Sivas İlinde Doğal Olarak Yetişen ve Yenilebilir Bir Bitki Olan Evelik (Rumex crispus) Bitkisinin Biyoaktivitesi ve Terapotik Nitelikleri

turc. Bitkilerden elde edilen ekstrelerin birçoğunun biyolojik etkileri ve etki mekanizmaları hakkındaki bilimsel veriler hala yetersiz olmakla birlikte bu konuya olan ilgi her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmada, Rumex crispus (Evelik) bitkisi mevsiminde Sivas yöresinden toplanarak kurutulmuş ve sonrasında yapraklı kısımlarından etanol, metanol ve su ekstraksiyonları elde edilmiştir. Çalışmanın amacı, elde edilen her bir ekstrenin bazı mikroorganizmalar üzerindeki antimikrobiyal aktivitelerinin değerlendirilmesi, toplam antioksidan seviyesi (TAS), toplam oksidan seviyesi (TOS), oksidatif stres indeksi (OSI) değerlerinin ve çeşitli hücre hatları üzerindeki anti-kanserojen niteliklerinin ortaya konulmasıdır. TAS, TOS ve OSI değerlerini tespit etmek için Rel Assay Diagnostics kitler kullanılmıştır. Bitki ekstrelerinin mikroorganizmalara karşı minimum inhibisyon konsantrasyonunu (MIC) belirlemek amacıyla mikrodilüsyon broth yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada antimikrobiyal aktivite analizleri, Staphylococcus aureus (ATCC 29213), Enterococcus faecalis (ATCC 29212), Pseudomonas aeruginosa (ATCC 27853), Escherichia coli (ATCC 25922), Bacillus cereus (ATCC 11778), Klebsiella pneumonia (ATCC 13883), Candida albicans (ATCC 10231) ve Candida tropicalis (DSM 11953) mikroorganizmaları kullanılarak yapılmıştır. Normal fare fibroblast hücre hattı ve 3 farklı insan kanser hücre hattında MTT yöntemi ile bitki özütlerinin sitotoksik aktivitesi belirlenmiştir. Sonuç olarak, evelik bitkisinin etanol, metanol ve su ekstraklarının denendiği mikroorganizmalar üzerinde antimikrobiyal aktivitesinin bulunmadığı, yüksek düzeyde antioksidan aktiviteye sahip olduğu ve bazı hücre kültürlerinde sitotoksik aktivitesinin olduğu tespit edilmiştir.