ارزیابی حساسیت مراحل پورهی سن اول و حشرهی بالغ سفیدبالک گلخانه، Trialeurodes vaporariorum (Hemiptera: Aleyrodidae)، به حشرهکشهای نئونیکوتینوئیدی در شرایط آزمایشگاهی | Evaluation of susceptibility of the first instar nymphs and adults of Trialeurodes vaporariorum (Hemiptera: Aleyrodidae) to neonicotinoid insecticides under laboratory conditions

سفیدبالک گلخانه، (Westwood) Trialeurodes vaporariorum، آفتی است که بهخوبی در کشتهای گلخانهای گسترش پیدا کرده است و یکی از آفات مهم گلخانهای در جهان میباشد. با توجه به تعداد نسل زیاد و پتانسیل مقاومت به آفتکشها در سفیدبالکها، بررسی و تحقیق در مورد حشرهکشهای پرکاربرد از جمله ترکیبات نئونیکوتینوئیدی برای یافتن حشرهکشهای مناسبتر ضرورت دارد. در این تحقیق، سفیدبالکها از گلخانهای در محلات از روی گیاه ژربرا جمعآوری و روی بوتههای توتون در آزمایشگاه، در دمای حدود 2 ± 25 درجهی سیلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد، دورهی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی پرورش داده شدند. حساسیت سفیدبالک گلخانه به چند حشرهکش نئونیکوتینوئیدی شامل ایمیداکلوپرید SC35% (کنفیدور)، تیامتوکسام SC21.6% (آکتارا) و دینوتفوران SG20% (استارکل) روی حشرات بالغ و پورهی سن اول بهوسیلهی آزمایشهای زیستسنجی از نوع غوطهورکردن برگهای آلوده مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی حساسیت و درصد تلفات حشرات بالغ 24 ساعت پس از تماس آنها با برگهای تیمارشده انجام گردید. مقدار LC50 بهدستآمدهی حشرهکشهای ایمیداکلوپرید، تیامتوکسام و دینوتفوران در آزمایشها بهترتیب 48/130، 89/52 و 55/93 پیپیام بر اساس مادهی مؤثره تعیین گردید. نتایج نشان داد که حشرات بالغ بیشترین حساسیت را به تیومتوکسام دارند و پس از آن بهترتیب دینوتفوران و ایمیداکلوپرید قرار میگیرند. ارزیابی حساسیت و درصد تلفات پورهی سن اول 72 ساعت پس از تماس آنها با برگهای تیمارشده انجام شد. مقدار LC50 حشرهکشهای ایمیداکلوپرید، تیامتوکسام و دینوتفوران در آزمایشها بهترتیب 65/26، 62/12 و 48/15 پیپیام بر اساس مادهی مؤثره تعیین گردید. براساس نتایج بهدستآمده، تمامی حشرهکشهای آزمایششده روی پورهی سن اول سفیدبالک گلخانه خاصیت سمی بیشتری نسبت به حشرات بالغ داشتند و حشرهکش تیامتوکسام در بین حشرهکشهای نئونیکوتینوئیدی، روی دو مرحلهی پورهی سن اول و بالغ سفیدبالک گلخانه سمیترین بود. همچنین، حشرهکشهای دینوتفوران و ایمیداکلوپرید نیز در کنترل پورهی سن اول و حشرهی بالغ مؤثر بودند.