اولین گزارش مقاومت کرم غوزة پنبه، (Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae به تیودیکارب در ایران

هادی مصلی نژاد; زهرا غلامی

اولین گزارش مقاومت کرم غوزة پنبه، (Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae به تیودیکارب در ایران | First report of thiodicarb resistance of the cotton bollworm, Helicoverpa armigera (Hubner) in Iran

2019

هادی مصلی نژاد (بخش تحقیقات آفت کش ها، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران، ایران) | زهرا غلامی (گروه گیاهپزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)

کرم غوزة پنبه، (Helicoverpa armigera (Hübner از آفات مهم گیاهان زراعی در ایران و جهان می‌باشد. این آفت یکی از آفات مستعد برای بروز مقاومت به حشره‌کش‌ها میباشد. در این تحقیق حساسیت جمعیت‌هایی از این آفت از مناطق گرگان، مغان و ورامین به ایندوکساکارب (15%SC)،‌ پروفنفوس (EC50%)، تیودیکارب (DF80%) و کلرپیریفوس (EC8/40%) بررسی شد. آزمون زیست سنجی برای پروفنوفوس و کلرپیریفوس به روش قطره گذاری موضعی روی لاروهای سن سه و برای تیودیکارب و ایندوکساکارب از طریق اضافه کردن به غذای مصنوعی انجام شد. نتایج حاکی از بروز مقاومت بالا به تیودیکارب در جمعیت گرگان می‌باشد، به طوری که فاکتور مقاومت (RF) در سال‌های 1395 و 1396 به ترتیب 267 و 262 محاسبه شد. این فاکتور طی دو سال در جمعیت‌های مغان 75/8 و 9/10 و ورامین 4/3 و 9/6 محاسبه شد که اگرچه قابل توجه نیستند ولی نشانگر روند صعودی کاهش حساسیت آفت است. در مورد ایندوکساکارب نیز اگرچه RF در همه مناطق کمتر از ده برابر محاسبه شد، اما در گرگان روند صعودی کاهش حساسیت (1395=44/7 و 1396=34/10) قابل توجه بود. در مورد کلرپیریفوس، RF در همه جمعیت‌ها، طی 2 سال کمتر از 10 بود. فقط در جمعیت مغان، روند صعودی RF به کلرپیریفوس (1395=13/5 و 1396=86/10) قابل توجه بود. حساسیت آفت به پروفنوفوس در هیچ یک از مناطق اختلاف معنی‌داری طی دو سال نداشت و RF در همه موارد کمتر از 10 بود. اندازه‌گیری آنزیم‌های سم زدا (استرازها، گلوتاتیون اس ترانسفرازها و مونواکسیژنازها) در جمعیت گرگان نشان داد که سطح هیچ کدام از آنها در جمعیت مقاوم و حساس، تفاوت معنی‌دار آماری ندارد. احتمالا مکانیسم‌های دیگری (غیر حساس شدن نقطه هدف)، علت بروز مقاومت می‌باشد. به منظور مدیریت مقاومت، ضروری است ضمن توقف استفاده از تیودیکارب، از حشره کش‌هایی با نحوه عمل متفاوت استفاده کرد.

Afficher plus [+]