Oligopol cukrowniczy w Polsce – determinanty przemian i funkcjonowanie
2024
Piotr Szajner | Krzysztof Hryszko
Branża cukrownicza jest strategicznym działem polskiego sektora rolno-żywnościowego, gdyż cukier to podstawowy środek słodzący wykorzystywany w przemysłowej produkcji żywności i używany w gospodarstwach domowych. Przemysł cukrowniczy jest klasycznym oligopolem, ponieważ cztery koncerny wytwarzają homogeniczny produkt, którym jest chemicznie czysta sacharoza. Oligopol stanowi formę niedoskonałej konkurencji rynkowej, której teoretyczne podstawy zostały gruntownie opisane w literaturze mikroekonomicznej. Przekształcenia strukturalne i własnościowe w przemyśle cukrowniczym rozpoczęły się w 1994 r. na podstawie ustawowych regulacji. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne transnarodowych koncernów wpłynęły na strukturę branży, a ich udział w krajowym rynku wzrósł do ok. 60%. System regulacji rynku w UE determinował warunki konkurencji i strategię gospodarczą koncernów cukrowniczych. Potencjał produkcyjny branży przewyższa zapotrzebowanie rynku wewnętrznego, gdyż udział eksportu w przychodach zwiększył się z 10 do ok. 30%. W konsekwencji krajowy rynek jest silnie zintegrowany z rynkami unijnym i światowym. Procesy przemian własnościowych, strukturalnych i modernizacyjnych zakończyły się sukcesem, przemysł cukrowniczy uzyskał bowiem trwałą zdolność generowania nadwyżek finansowych i zadowalających wskaźników ekonomicznych. W latach 2009–2022 zysk netto wahał się tu w granicach 0,2–1,7 mld zł rocznie, a o jego dużej zmienności decydowała przede wszystkim sytuacja podażowo-popytowa na rynku światowym. Zdecydowanie mniejszy wpływ na rynek wywierały czynniki krajowe, tj. poziom produkcji i stabilny popyt.
Afficher plus [+] Moins [-]Mots clés AGROVOC
Informations bibliographiques
Cette notice bibliographique a été fournie par Directory of Open Access Journals
Découvrez la collection de ce fournisseur de données dans AGRIS