MICROCLONAL PR OPAGATION OF COMMON ALMOND (PRUNUS DULCIS MILL) FOR THE RESTORATION OF REGRESSIVE POPULATIONS | ЖОЙЫЛЫП БАРА ЖАТҚАН ПОПУЛЯЦИЯЛАРЫН ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ ҮШІН КӘДІМГІ БАДАМДЫ (PRUNUS DULCIS MILL) МИКРОКЛОНАЛДЫ ӘДІСПЕН КӨБЕЙТУ | МИКРОКЛОНАЛЬНОЕ РАЗМНОЖЕНИЕ МИНДАЛЯ ОБЫКНОВЕННОГО (PRUNUS DULCIS MILL) ДЛЯ ВОССТАНОВЛЕНИЯ РЕГРЕССИРУЮЩИХ ПОПУЛЯЦИЙ

Английский. The Common Almond (Prunus Dulcis Mill) represents an economic value due to the nutritional value of its fruit: Taste, nutrient-rich and long-term storage. In the territory of the Republic of Kazakhstan, the almond is classified as an endangered population, which makes it necessary to restore them. The recovery of the declining populations of the Common Almond is efficiently carried out with the application of in vitro culture, which allows to obtain fast and mass-quantity planting material. For the production of aseptic plants, it is better to use green shoots with 2-3 buds, which are grown from lignified shoots. Effective method of sterilization from saprophytic microflora - consecutive treatment with water solution of bleach «White» (1:1) for 10 minutes, solution 0,1% HgCl2 5 min, 3 times sterile distilled water. Optimal medium for in vitro - hormone-free MC, for clonal micropropagation - MC containing 1.0 mg/l BAP, 0.02 mg/l IBA and 30 g/l sucrose. The reproduction rate is 2.8 on average, and the length of shoots in 4-6 weeks - 5.0-6.3 cm.

казахский. Кәдімгі бадам (Prunus Dulcis Mill) өз жемістерінің тағамдық құндылығымен: дәмі, құнарлы заттардың бай құрамы және ұзақ уақыт сақтау қабілетінің арқасында шаруашылық және экономикалық құнды болып табылады. Қазақстан Республикасының аумағында кәдімгі бадам жойылып бара жатқан популяцияларға жатады, бұл оларды қалпына келтіру қажеттілігін негіздейді. Кәдімгі бадам популяцияларын қалпына келтіруді in vitro культурасын қолдана отырып тиімді, ал бұл көшет материалын жедел және жаппай алуға мүмкіндік береді. Асептикалық өсiмдiктер алу үшiн ағашты сабақтардан өсiрiлген 2-3 бүршік жасыл қалемшелер пайдаланған жөн. Сапрофитті микрофлорадан зарарсыздандырудың тиімді әдісі - "Белизна" ағартқыштың сулы ерітіндісімен (1:1) 10 минут бойы, 0,1% HgCl2 5 мин ерітіндісімен, 3 рет зарарсыздандырылған дистилденген сумен дәйекті түрде өңдеу. In vitro енгізу үшін оңтайлы қоректік орта - гормонсыз МС, клональды микрокөбейту үшін - құрамында 1,0 мг/л БАП, 0,02 мг/л ИМҚ және 30 г/л сахароза бар МС ортасы. Бұл кезде көбею коэффициенті орта есеппен 2,8, ал өркен ұзындығы 4-6 аптада - 5,0-6,3 см жетеді.

Русский. Миндаль известен не только по своему экономическому значению, но и благодаря своей способности адаптироваться к сложным факторам окружающей среды, таким как: жара и засуха, присутствующим в регионе их произрастания. На территории Республики Казахстан миндаль обыкновенный относится к исчезающим популяциям, что обуславливает необходимость их восстановления и сохранения. Для восстановления регрессирующих популяций миндаля обыкновенного в Казахстане впервые разработана технология размножения в культуре in vitro, что позволяет ускоренно и в массовом количестве получать посадочный материал, в то же время, не нанося вреда материнским деревьям. Для получения асептических растений лучше использовать пророщенные из одревесневших черенков зеленые побеги с 2-3 почками. Эффективный способ стерилизации от сапрофитной микрофлоры – последовательная обработка водным раствором отбеливателя «Белизна» (1:1) в течение 10 мин, раствором 0,1% HgCl2 5 мин, 3 раза стерильной дистиллированной водой. Оптимальная среда для введения in vitro – МС без гормонов, для клонального микроразмножения – МС, содержащая 1,0 мг/л БАП, 0,02 мг/л ИМК и 30 г/л сахарозы. При этом коэффициент размножения достигает в среднем 2,8, а длина побегов за 4-6 недель – 5,0-6,3 см.