تفاوت در برازندگی شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی (Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae با تخم‌گذاری و تغذیه روی 15 ژنوتیپ بادمجان | Diverse range of fitnesses by ovipositing and feeding on fifteen eggplant genotypes in tomato leafminer, Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae)
2019
هدیه شرربار (گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران) | بابک ظهیری (گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران) | محمد خانجانی (گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران) | حسن باب‌الحوائجی (گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران) | لیلا ایران‌نژاد پاریزی (گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران)
شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی، Tuta absoluta پس از ورود به ایران در سال‌های اخیر به سرعت تبدیل به آفت مهم گوجه‌فرنگی در مزارع و گلخانه‌ها شد. مشاهدات ابتدایی نشان داد، این آفت می‌تواند علاوه بر میزبان مرجح خود، یعنی گوجه‌فرنگی، روی سایر محصولات خانواده بادمجانیان از جمله بادمجان و سیب‌زمینی نیز مستقر شده و تغذیه و تولید مثل داشته باشد. در این پژوهش، برازندگی شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی روی 15 ژنوتیپ زراعی رایج بادمجان به نام‌های قصری دزفول، پابلند یزد، محلی جهرم، شندآباد، دستگرد اصفهان، سرخون بندرعباس، چاه‌بلند نیشابور، قلمی ورامین، بلک‌بیوتی، بلکی، یلدا، لیدی، لیندا، لیما و کیم در گلخانه‌ای با میانگین دمای 2 ± 25 درجه سلسیوس در شبانه‌روز، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و دوره نوری طبیعی (اردیبهشت تا تیر) مورد بررسی قرار گرفت. ترجیح تخم‌گذاری حشرات ماده با 2 آزمون تخم‌گذاری انتخابی و غیر انتخابی و نیز شاخص‌های زیستی شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی شامل مدت نمو و نرخ زنده‌مانی مراحل تخم، لارو و شفیره، وزن شفیره و نسبت جنسی روی ژنوتیپ‌های گیاهی مورد مطالعه ارزیابی شدند. تفاوت‌های معنی‌داری در تعداد روزانه تخم‌های گذاشته‌شده روی بوته‌های گلدانی و برگ‌های بریده‌شده و نیز در تمام پراسنجه‌‌های زیستی جز وزن شفیرگی و نسبت جنسی میان ژنوتیپ‌های بادمجان در مجموعِ روزهای آزمایش آشکار شد. بین ترجیح تخم‌گذاری ماده‌ها با میزان کلروفیل برگ و نیز تراکم کرک پشت برگ ژنوتیپ‌های بادمجان، به ترتیب یک همبستگی مثبت (در سطح احتمال 01/0) و یک همبستگی منفی (در سطح احتمال 05/0) مشاهده شد. ژنوتیپ‌های بادمجان به روش سلسله مراتبی WARD-1963 در سه خوشه مقاوم (کیم)، نیمه‌مقاوم (بلاک‌بیوتی و بلاکی) و نیمه‌حساس (سایر ژنوتیپ‌ها) دسته‌بندی شدند. تفاوت‌های مشاهده‌شده بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه می‌تواند در طراحی برنامه‌های اصلاحی بادمجان و مدیریت شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی در سیستم‌های کشت مورد استفاده قرار گیرد.
显示更多 [+] 显示较少 [-]