تغییرات فصلی و نمونه برداری دنباله ای کرم ساقه خوار Sesamia cretica (Lep.: Noctuidae) در مزارع ذرت خوزستان
2024
افروز فارسی | رویا ارباب تفتی
کرم ساقه خوار Sesamia cretica Lederer، یکی از آفات مهم ذرت و نیشکر در ایران است. به منظور بررسی نوسانات جمعیت، توزیع فضایی و تهیه الگوی نمونه برداری دنباله ای این آفت، به صورت هفتگی از مزارع ذرت دو منطقه اندیمشک و شوش در طول سال های 1401 و 1402، نمونه برداری صورت گرفت. برای تخمین جمعیت مراحل نابالغ آفت، کل بوته ذرت به عنوان واحد نمونه برداری انتخاب شد. نتایج نشان داد که این آفت روی ذرت دارای 4 نسل در سال بود که میانگین جمعیت آن در سال اول، 0/258±1/56 و 0/134±0/38 و در سال دوم، 0/102±0/52 و 0/246±0/56 عدد در هر بوته به ترتیب در اندیمشک و شوش ثبت شد. همچنین، توزیع فضایی جمعیت S. cretica به دو روش رگرسیونی تایلور و آیوائو تعیین شد. هر دو روش نشان دادند که الگوی پراکنش آفت در هر دو سال در مزارع ذرت هر دو منطقه، تجمعی بود. با توجه به توصیف بهتر داده ها توسط قانون تایلور، از پارامترهای این روش برای تهیه مدل نمونه‌برداری دنبالهای به روش گرین با سطوح دقت 0/1 و 0/25 استفاده شد. در مدل نمونه برداری دنباله ای، اندازه نمونه لازم برای تعیین میانگین جمعیت آفت با افزایش تراکم و کاهش سطح دقت از 0/1 به 0/25 کاهش یافت. بر اساس این نتایج، S. cretica، به دلیل چند نسلی بودن، پتانسیل بالایی برای خسارت زایی در مزارع ذرت دارد و در این راستا از شاخص های توزیع فضایی می توان برای بهبود برنامه های نمونه برداری به منظور تخمین دقیق جمعیت این آفت بهره برد.
显示更多 [+] 显示较少 [-]