Regresyon ve Yapay Sinir Ağları ile Kuru Kayısı Fiyat Tahmini: Malatya Örneği
2025
Muhammed Bedir Baydemir
Türkiye, dünya kayısı üretiminde lider ülke olup, üretiminin önemli kısmı Malatya'da yapılmaktadır. Üretilen kayısının büyük bir kısmı kurutulmakta ve kurutulmuş kayısının yaklaşık %90’ı ihraç edilmektedir. Kayısının farklı yönleri üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Ancak, literatürde incelendiği kadarıyla kayısı fiyat tahmini üzerine bir çalışmaya rastlanmamaktadır. Oysa, geleceğe yönelik fiyat tahmini yapmak, yatırımcıların karar alma süreçlerini desteklemesi açısından önemli bir gereklilik olabilir. Bu çalışmanın amacı kuru kayısı fiyatlarının gelecekteki seyrini tahmin etmek ve piyasa dinamiklerine dair analiz yaparak, sektörün öngörülebilirliğini artırmaktır. Yöntem olarak bağımsız değişkenlerin ekonomik dalgalanmalara karşı duyarlılığını göz önünde bulunduran çoklu doğrusal regresyon seçilmiştir. Ayrıca değişkenlerin yapay sinir ağları ile öğrenme süreçleri gerçekleştirilerek, elde edilen sonuçlar regresyon analizi sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Her iki yöntem de kayısı fiyat tahmininde başarılı sonuçlar sunmuştur. Bağımsız değişkenlerin kayısı fiyatları üzerindeki etkilerinin önemleri benzer belirlenmiştir. Tarımsal girdi fiyat endeksinin kayısı fiyatları üzerinde en büyük etkiye sahip olduğu görülmüştür. Daha sonra enflasyon ve ihracat miktarının etkili olduğu gözlemlenmiştir. Tarımsal girdi fiyat endeksinin kayısı fiyatları üzerindeki belirleyici rolü göz önüne alındığında, üretim maliyetlerini düşürmeye yönelik önlemler üreticilerin karlılığını artırabilir. Devlet destekli fiyat istikrar mekanizmaları ve taban fiyat politikaları, aşırı dalgalanmaları dengeleyerek üreticileri koruyabilir. Ayrıca, üretici birlikleri ve kooperatifler aracılığıyla pazarlık gücünün artırılması, fiyat dalgalanmalarına karşı bir denge unsuru oluşturabilir.
显示更多 [+] 显示较少 [-]