Çizgili Sırtlanların (Hyaena hyaena) Hatay ve Şanlıurfa’daki Durumu

Turco. Bu çalışmada, Türkiye'de yaklaşık 600 km2'lik alanda 18 ay süresince uygulanan yerli halkla yüz yüze görüşmeler, anket ve foto kapanların yerleştirilmesini içeren bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Sahada yapılan anketler ve foto kapan çalışmaları, çizgili sırtlanların Hatay ile Suriye sınırı civarında ve Şanlıurfa’da güçlü şekilde yaşadıkları konusunda belirgin kanıtlarla sonuçlandı. Ancak, bu bölgede çizgili sırtlanların durumu hakkında kapsamlı bir çalışma yapılmamıştır. Elde edilen sonuçlarımız çizgili sırtlanın sıklıkla çorak arazide ve Hatay ilinde tavuk çiftliği etrafında görüldüğünü göstermiştir. Alternatif olarak, Şanlıurfa İli'nde küçük gruplar halinde yaşıyorlar. Çizgili sırtlanlara uygun birkaç mağara, bu mağaralarda ve sonrasında gözlemlenen ayak izleri, dışkılar ve diğer hayvan kalıntıları ile tespit edilmiştir. Çizgili sırtlanlara uygun birkaç mağara ve sonrasında yapılan gözlemlerde ayak izleri, dışkılar ve diğer hayvan kalıntıları tespit edilmiştir. Saç, kulak ve karkas dokularından izole edilen Cytb mitokondrial DNA'yı kullanarak, çizgili sırtlanların moleküler karakterizasyonunu Türkiye'de ilk defa gerçekleştirdik. Türkiye'den 10 farklı çizgili sırtlan örneğinden Cytb DNA sekanslarının dizilerinin birbirlerinin özdeşi oldukları bulunmuştur. Tarih öncesi olanlar da dahil olmak üzere daha önce rapor edilen Cytb dizilerin karşılaştırılması sonucu Ctyb geninin Hyaena hyaena türleri arasında oldukça muhafaza edildiğini göstermiştir. Arazi çalışması sırasında, yoğun tarım alanları, yerleşimler ve taş ocakları nedeniyle incelenen bölgelerde habitat tahribatının ve parçalanmanın yüksek düzeyde olduğu gözlemlenmiştir. Hatay ve Şanlıurfa illerinde, yasadışı avlanma, çobanlar tarafından sıklıkla mağaranın kullanımı, yaygın kirpi avlanması, zeytinyağı üretim tesislerinden gelen su kirliliği ve karayolu kazaları çizgili sırtlan nüfusunu olumsuz etkilemektedir. Çizgili sırtlanların yaşam alanını korumak için kapsamlı bir çalışma ve koruma planının uygulanması gerektiği sonucuna varılmıştır.