Yağlı tohumlu bitkiler, Türkiye’de arz açığı yüksek olan ürün gruplarından biridir. 2018 yılı verilerine göre Türkiye’nin sadece ayçiçeği ve ayçiçek yağı ithalatı için ödemiş olduğu tutar 762 milyon ABD$’dır. Aynı yılın verilerine göre Türkiye’nin yağlı tohumlar üretim miktarı yaklaşık 4 milyon ton olup, üretimden ayçiçeğinin aldığı pay ise %48,62’dir. 2018 yılında ülke yağlık ayçiçeği üretim alanı yaklaşık 650 bin ha, üretim miktarı 1,8 milyon ton ve verim değeri de 277 kg/da olarak gerçekleşmiştir. Ülke genelinde ilk beş sırada yer alan illerin toplam yağlık ayçiçeği ekim alanı ve üretim miktarındaki payı yaklaşık %70 düzeyindedir. Birim alandan elde edilen verim değerinde Konya 408 kg/da ile ilk sırayı alırken, ekim alanı en yüksek il olan Tekirdağ ilinde değer 235 kg/da düzeyindedir. Türkiye’de 1998-2018 arası dönem dikkate alındığında, yağlı tohumlar üretiminde %66,43 oranında artış sağlanmış olup, bu artışta üretim miktarı bakımından en önemli değişim %126,65 pay ile ayçiçeğinde gerçekleşmiştir. Zira, bu dönemde yağlık ayçiçeği verim değeri 146,76 kg/da’dan 277,00 kg/da düzeyine ulaşmıştır. Türkiye’nin yağlık ayçiçeği üretiminde kendine yeterlilik oranı %64,30 olup, önemli düzeyde arz açığı mevcuttur. Yağlık ayçiçeği üretiminde üretici geliri üzerinde en etkili destekleme uygulaması fark desteği uygulaması olmasına rağmen 2017-2019 döneminde ilan edilen birim fiyat değerinde bir değişiklik olmamıştır. 2018 yılında Türkiye’de yağlık ayçiçeği ortalama verim değerinin 277 kg/da olduğu dikkate alındığında fark desteği uygulamasının yağlık ayçiçeğinde üretim değerini birim alanda 110 TL/da artırmaktadır.

Gediz Havzası yaygın tütün tarımı yapılan toprakların verimlilik durumlarının incelenmesine yönelik yapılan bu çalışmada, 60 farklı noktadan 0-30 cm derinlikten alınan toprak örneklerinin bazı fiziksel-kimyasal özellikleri ile besin elementi içerikleri belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre topraklar; genel olarak kumlu-tın bünyeli, hafif alkalin reaksiyonlu, kireçli, organik maddece iyi ve tuzluluk yönünden herhangi bir tehlike içermemektedir. Yöre toprakları genel olarak değerlendirildiğinde, %94’ünde toplam azot %62’sinde alınabilir K yetersiz iken, %70’inde alınabilir P, %85’inde alınabilir Ca ve %56’sında alınabilir Mg yeterli bulunmuştur. Toprakların genel olarak alınabilir Fe (%83’ü) ve alınabilir Cu (%92’si) kapsamları yeterli iken alınabilir Zn (%86’sı) ve alınabilir Mn (%85’i) içerikleri yetersizdir. İncelenen toprakların fiziksel-kimyasal özellikleri ve besin elementleri arasındaki ikili ilişkilerde, pH-Elektriksel İletkenlik (EC), pH-kireç, pH-silt, pH-kil, pH-K, pH-Ca; EC-N, EC-P, EC-K, EC-Ca, EC-Cu, EC-Zn; organik madde (OM)-N, OM-P, OM-Ca, OM-Cu, OM-Zn; % kum-Fe; kil-K, Kil-Ca, Kil-Mg, Kil-Cu içerikleri arasında pozitif; pH-kum, pH-Fe, pH-Zn ve pH-Mn; OM-kum; % kum-kil, kum-silt, kum-K, kum-Ca, kum- Cu; kil-Fe içerikleri arasında önemli negatif korelasyonlar bulunmuştur. Besin elementleri açısından toprakların N-P, N-Ca, N-Cu, N-Zn; P-Cu, K-Mg, Mg-Fe, Mg-Cu, Fe-Cu, Fe-Zn, Fe-Mn, Cu-Zn, Cu-Mn, Zn-Cu, Zn-Mn arasında pozitif; Ca-Fe arasında ise güçlü negatif ilişkiler belirlenmiştir. Tütünde kalite özelliklerini doğrudan etkileyen azot, Zn ve Mn elementlerinin yöre topraklarında yetersiz olması nedeniyle yörede yapılacak gübreleme programlarında bu durumun göz önünde bulundurulmasında yarar vardır.

In this study, examined the economic analysis of fruit sapling producing enterprises in Hatay Province. The data were obtained from 92 enterprises by the method of full count and face to face with producers. Enterprises were classified as three groups according to the production capacity of fruit sapling trees. First group (1 to 50.000 number sapling), second groups (50.001 to 100.000 number sapling) and third group (more than 100.000 number sapling).The average gross production value is 590.083 TL in enterprises and fruit sapling sales account for 75.38% of the gross production value in enterprises. Gross output, net profit and agricultural income are calculated as 593.108 TL, 365.200 TL and 411.980 TL. In addition to the average fixed costs and variable costs are found as 80.828 TL and 109.842 TL in enterprises respectively. Also, the cost of per sapling and selling price of saplings were calculated as 1.87 TL and 3.36 TL. As a result, net margin is higher in III. group enterprises which have more production capacity than the others.

In this study, examined the economic analysis of fruit sapling producing enterprises in Hatay Province. The data were obtained from 92 enterprises by the method of full count and face to face with producers. Enterprises were classified as three groups according to the production capacity of fruit sapling trees. First group (1 to 50.000 number sapling), second groups (50.001 to 100.000 number sapling) and third group (more than 100.000 number sapling).The average gross production value is 590.083 TL in enterprises and fruit sapling sales account for 75.38% of the gross production value in enterprises. Gross output, net profit and agricultural income are calculated as 593.108 TL, 365.200 TL and 411.980 TL. In addition to the average fixed costs and variable costs are found as 80.828 TL and 109.842 TL in enterprises respectively. Also, the cost of per sapling and selling price of saplings were calculated as 1.87 TL and 3.36 TL. As a result, net margin is higher in III. group enterprises which have more production capacity than the others.

Yağlı tohumlu bitkiler, Türkiye’de arz açığı yüksek olan ürün gruplarından biridir. 2018 yılı verilerine göre Türkiye’nin sadece ayçiçeği ve ayçiçek yağı ithalatı için ödemiş olduğu tutar 762 milyon ABD$’dır. Aynı yılın verilerine göre Türkiye’nin yağlı tohumlar üretim miktarı yaklaşık 4 milyon ton olup, üretimden ayçiçeğinin aldığı pay ise %48,62’dir. 2018 yılında ülke yağlık ayçiçeği üretim alanı yaklaşık 650 bin ha, üretim miktarı 1,8 milyon ton ve verim değeri de 277 kg/da olarak gerçekleşmiştir. Ülke genelinde ilk beş sırada yer alan illerin toplam yağlık ayçiçeği ekim alanı ve üretim miktarındaki payı yaklaşık %70 düzeyindedir. Birim alandan elde edilen verim değerinde Konya 408 kg/da ile ilk sırayı alırken, ekim alanı en yüksek il olan Tekirdağ ilinde değer 235 kg/da düzeyindedir. Türkiye’de 1998-2018 arası dönem dikkate alındığında, yağlı tohumlar üretiminde %66,43 oranında artış sağlanmış olup, bu artışta üretim miktarı bakımından en önemli değişim %126,65 pay ile ayçiçeğinde gerçekleşmiştir. Zira, bu dönemde yağlık ayçiçeği verim değeri 146,76 kg/da’dan 277,00 kg/da düzeyine ulaşmıştır. Türkiye’nin yağlık ayçiçeği üretiminde kendine yeterlilik oranı %64,30 olup, önemli düzeyde arz açığı mevcuttur. Yağlık ayçiçeği üretiminde üretici geliri üzerinde en etkili destekleme uygulaması fark desteği uygulaması olmasına rağmen 2017-2019 döneminde ilan edilen birim fiyat değerinde bir değişiklik olmamıştır. 2018 yılında Türkiye’de yağlık ayçiçeği ortalama verim değerinin 277 kg/da olduğu dikkate alındığında fark desteği uygulamasının yağlık ayçiçeğinde üretim değerini birim alanda 110 TL/da artırmaktadır.

Among all other agricultural products, cotton has an important place in terms of added value contribution and a wide usage variety in different industries. Turkey was the 7th largest fiber cotton producer in the world by the time period of 2016/17 with a production amount of 703000 tons which provides 3.05% of the total global cotton production. Hatay city is one of the important cities in terms of cotton production. The province holds 10.32% of cotton production areas and provides 10.84% of the cottonseed and fiber cotton productions in Turkey. In the enterprises which were examined, input amounts that were used to produce 5.29 tons Raw cotton were as follows; 26.2 kg seed, 648.8 kg fertilizer, 8.5 lt agricultural pesticide, 404.9 lt diesel fuel, 6417.1 kw electricity, and 26.7 manpower. In terms of irrigation and harvest methods, 71.45% of the enterprises were using the surface irrigation method, and 58.38% of them used the machinery harvest method. Within the research area, subsidy excluded income per unit area was found as 2447.24 USD/ha and subsidy included income was found as 3529.39 USD/ha. It was found that, agricultural subsidies increase the income per unit area at a level of 44.22%, and deficiency payments have the biggest share in this contribution (1052.97 USD/ha).

In this study, SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) analyses is done in order to reveal current status of fruit sapling suppliers in Hatay. Data collected from representative face-to-face surveys using full counting method with totally 92 suppliers in the present study. Current statuses of companies were revealed according to SWOT analyses. Favourable ecological conditions, proximity to citrus growing areas and sea, presence of unemployed person in the family and accessibility were the strengths of selected region. Low educational level, small parcels of land, suppliers without regular records, unconsciousness of producers on organizing were the weakness of the selected region, on the contrary.