Bu çalışmanın amacı, yüksek Cd konsantrasyonuna sahip toprağa çinko (Zn) uygulamaları ile ekmeklik ve makarnalık buğdayın Cd alımına olan etkisini araştırmaktır. Çalışma sera koşullarında Zn noksanlığına sahip kireç içeriği yüksek bir toprakta tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak gerçekleştirilmiştir. Denemede Cd uygulamaları 0 (Cd 0) ve 10 (Cd10) mg kg-1 Cd dozlarında uygulanmıştır. Çinko uygulamaları ise topraktan 0 (Zn 0) ve 10 (Zn 10) mg kg-1 Zn ile toprak + yapraktan (Zn10+3Y; Zn10+8Y) olacak şekilde yapılmıştır. Yapraktan Zn uygulamalarına sapa kalkma döneminde başlanmış ve haftada 1 defa olmak üzere 3 ve 8 defa yapraktan %0,1 dozunda ZnSO4.7H2O uygulaması yapılmıştır. Bitkiler tane olgunluk döneminde hasat edilmiş ve tanelerde Zn ve Cd konsantrasyonları belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlardan topraktan ve toprak+yapraktan Zn uygulamaları ile ekmeklik ve makarnalık buğdayların tane Zn konsantrasyonlarında önemli artışların olduğu görülmüştür. Toprağa Cd uygulaması ile Karacadağ çeşidine göre Harran-95 çeşidinin tanesinde daha fazla Cd birikimi olduğu görülmüştür. Karacadağ çeşidinin kontrol koşullarında 31 μg kg-1 olan Cd konsantrasyonu, Cd 10 koşullarında 3.616 μg kg-1’e, Harran çeşidinin ise 70 μg kg-1 tane Cd konsantrasyonu Cd10 koşullarında 8.434 μg kg-1’e yükseldiği görülmüştür. Bununla birlikte, toprak, toprak + yapraktan Zn uygulamaları, makarnalık buğday çeşitlerinin tane Cd konsantrasyonlarını önemli ölçüde azaltmıştır. Haran-95 çeşidinin Cd 10 koşullarında 8.434 μg kg-1 olan tane Cd konsantrasyonu, Zn10 koşullarında 6.464 μg kg-1’a, Zn10+3Y koşullarında 7.932 μg kg-1’a, Zn10+8Y koşullarında ise 6.745 μg kg-1’a düşmüştür. Sonuçlardan makarnalık buğday çeşidinin ekmeklik buğday çeşidine göre topraktan daha fazla Cd aldığı görülmüştür. Bunun yanında topraktan ve yapraktan Zn uygulamaları ile makarnalık buğday çeşidinin Cd alımında daha fazla azalma olduğu görülmüştür.

Number of bread wheat cultivars have significantly increased in recent years and research on adaptation capacities of such cultivars are not sufficient in Kayseri. This study was carried out to determine high-yield bread cultivars able to adapt the conditions of Kayseri Province in 2010-11 and 2011-12 cropping seasons. A total of 42 national bread wheat cultivars were used and adaptation capacities were determined for Kayseri Region. Significant differences were observed in entire traits of the years and cultivars. Grain-fill periods of cultivars varied between 33.9-40.5 days, plant heights between 76.0-121.7 cm, number of spike per m2 between 292.5-645.8 spikes, number of kernel per spike between 17.4-43.9 kernels, 1000 kernel weights between 32.9-40.1 g, kernel yields between 153.0-278.3 kg/da, hectoliter weights between 72.8-78.4 kg and protein ratios between 9.08-14.37%. Considering the dry conditions of Kayseri region, Bezostaja-1, Gün 91, Bayraktar 2000, Dağdaş 94, Karahan 99, Tosunbey and Nenehatun cultivars were recommended for high yield and quality.

Number of bread wheat cultivars have significantly increased in recent years and research on adaptation capacities of such cultivars are not sufficient in Kayseri. This study was carried out to determine high-yield bread cultivars able to adapt the conditions of Kayseri Province in 2010-11 and 2011-12 cropping seasons. A total of 42 national bread wheat cultivars were used and adaptation capacities were determined for Kayseri Region. Significant differences were observed in entire traits of the years and cultivars. Grain-fill periods of cultivars varied between 33.9-40.5 days, plant heights between 76.0-121.7 cm, number of spike per m2 between 292.5-645.8 spikes, number of kernel per spike between 17.4-43.9 kernels, 1000 kernel weights between 32.9-40.1 g, kernel yields between 153.0-278.3 kg/da, hectoliter weights between 72.8-78.4 kg and protein ratios between 9.08-14.37%. Considering the dry conditions of Kayseri region, Bezostaja-1, Gün 91, Bayraktar 2000, Dağdaş 94, Karahan 99, Tosunbey and Nenehatun cultivars were recommended for high yield and quality.

The aim of this study is to screen the recombinant inbred lines (RILs) carrying rye translocation for the semi-dwarf (Rht), photoperiod (Ppd) and vernalization (Vrn) genes. Recombinant inbred lines were obtained by hybridization of bread wheat varieties Tosunbey and Tahirova-2000. Only the lines carrying 1BL.1RS rye translocation from population were used in the study. Parents and all of RILs were found to have Rht-B1a, which is a semi-dwarf allele, and Ppd-D1a allele, which is not susceptible to photoperiod. The vernalization alleles (Vrn-A1, Vrn-B1 and Vrn-D1) in the lines were also determined. It was determined that both parents and all the RILs had vrn-A1 allele, and not Vrn-A1c allele. It was determined that 151 of RILs contained vrn-B1 allele and 154 of them contained Vrn-B1 allele, while 131 of RILs had vrn-D1 allele and 174 of them had Vrn-D1 allele. In addition, molecular screening were carried out for waxy alleles (Wx-A1, Wx-B1 and Wx-D1) which were effective on flour swelling, water holding capacity and shelf life of bread wheat. As a result of the molecular data it was found that 141 of RILs carry all three alleles and named as “normal amylose wheat” and 164 of them had only Wx-A1 and Wx-D1 alleles, as known “low amylose wheat”. The results indicated that the population used in the research could be the subject of some researches, especially drought tolerance, and RILs could be used to develop genetic material carrying rye translocation for wheat breeding programs.

Bu çalışma, azotlu gübre miktarı ve uygulama formunun ekmeklik buğdayın tane verimi ve kalitesi üzerine etkisinin araştırmak amacıyla Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde kuru (yağmura bağımlı) ve sulu koşullarda iki üretim sezonunda yürütülmüştür. Kuru koşullarda 7 adet ve sulu koşullarda 8 adet ekmeklik buğday çeşidi materyal olarak kullanılmıştır. Üre, başaklanma döneminde, granül ve yapraktan uygulama şeklinde verilmiştir. Her uygulamada çeşitlerin tane verimi, bazı teknolojik kalite özellikleri belirlenmiştir. Her iki denemede yapraktan üre uygulaması ile SDS sedimantasyon değeri, protein oranı, gluten agregasyon enerji değeri (AGGEN) ve maksimum tork (BEM) değerlerinde artış olurken; peak maksimum zaman (PMT) değerinde azalma olmuştur. Kuru ve sulu şartlarda çeşitler arasında SDS sedimantasyon değerleri açısından istatistiki olarak önemli farklılar olduğu belirlenmiştir. Araştırmada; sulu ve kuru şartlarda yapraktan üre uygulaması ile granüle göre genotiplerden yüksek ekmeklik kalite ile ilişkili olarak Glu-A1 lokusunda 2* alt ünitesi taşıyanların tane veriminde %9,0, protein oranında %6,5, sedimantasyon değerinde %17,0 ve BEM değerinde %3,8; Glu-D1 lokusunda 5+10 alt ünitesi taşıyanların tane verimde %8, protein oranında %5,6, sedimantasyon değerinde %16,0, BEM değerinde %6,4; Glu-B1 lokusunda 7+9 alt ünitesi taşıyanların tane veriminde %7,0, protein oranında %6,0, sedimantasyon değerinde %19,6 ve BEM değerinde %7,2 artış olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, ekmeklik buğdayın tane verimi ve teknolojik kalite özelliklerinin iyileştirilmesinde başaklanma döneminde yapraktan üre uygulamasının oldukça olumlu sonuçlar verdiği görülmüştür.

Bu çalışmanın amacı, yüksek Cd konsantrasyonuna sahip toprağa çinko (Zn) uygulamaları ile ekmeklik ve makarnalık buğdayın Cd alımına olan etkisini araştırmaktır. Çalışma sera koşullarında Zn noksanlığına sahip kireç içeriği yüksek bir toprakta tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak gerçekleştirilmiştir. Denemede Cd uygulamaları 0 (Cd 0) ve 10 (Cd10) mg kg-1 Cd dozlarında uygulanmıştır. Çinko uygulamaları ise topraktan 0 (Zn 0) ve 10 (Zn 10) mg kg-1 Zn ile toprak + yapraktan (Zn10+3Y; Zn10+8Y) olacak şekilde yapılmıştır. Yapraktan Zn uygulamalarına sapa kalkma döneminde başlanmış ve haftada 1 defa olmak üzere 3 ve 8 defa yapraktan %0,1 dozunda ZnSO4.7H2O uygulaması yapılmıştır. Bitkiler tane olgunluk döneminde hasat edilmiş ve tanelerde Zn ve Cd konsantrasyonları belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlardan topraktan ve toprak+yapraktan Zn uygulamaları ile ekmeklik ve makarnalık buğdayların tane Zn konsantrasyonlarında önemli artışların olduğu görülmüştür. Toprağa Cd uygulaması ile Karacadağ çeşidine göre Harran-95 çeşidinin tanesinde daha fazla Cd birikimi olduğu görülmüştür. Karacadağ çeşidinin kontrol koşullarında 31 μg kg-1 olan Cd konsantrasyonu, Cd 10 koşullarında 3.616 μg kg-1’e, Harran çeşidinin ise 70 μg kg-1 tane Cd konsantrasyonu Cd10 koşullarında 8.434 μg kg-1’e yükseldiği görülmüştür. Bununla birlikte, toprak, toprak + yapraktan Zn uygulamaları, makarnalık buğday çeşitlerinin tane Cd konsantrasyonlarını önemli ölçüde azaltmıştır. Haran-95 çeşidinin Cd 10 koşullarında 8.434 μg kg-1 olan tane Cd konsantrasyonu, Zn10 koşullarında 6.464 μg kg-1’a, Zn10+3Y koşullarında 7.932 μg kg-1’a, Zn10+8Y koşullarında ise 6.745 μg kg-1’a düşmüştür. Sonuçlardan makarnalık buğday çeşidinin ekmeklik buğday çeşidine göre topraktan daha fazla Cd aldığı görülmüştür. Bunun yanında topraktan ve yapraktan Zn uygulamaları ile makarnalık buğday çeşidinin Cd alımında daha fazla azalma olduğu görülmüştür.

This research was conducted to determine grain yield and some quality traits of 18 bread wheat varieties in dry conditions and location in the center of Konya in 2009-2010 growing seasons. Grain yield and some quality characteristics (protein content, zeleny sedimentation, gluten index, alveograph energy value, alveograph P/L, mixograph development time, mixograph peak height, and mixograph softening value and mixograph total area) were examined. According to the results including means ranged between; grain yield 331.85-749.05 kg/da, Protein content 12.62-15.23%, gluten index value of 41.81-98.19%, zeleny sedimentation value 27.00-51.50 ml, alveograph energy 59.70-235.43 10-4 Joules alveograph P/L 0.38 to 1.29, micsograph development time 1.44-4.95 min., mixograph peak height, 42.46-60.67%, mixograph right peak slope 10.13-45.52%, mixograph total area 239.12-322.28% Tq*dak, was found. The experiment has been found significant correlations between traits.

The aim of this study is to screen the recombinant inbred lines (RILs) carrying rye translocation for the semi-dwarf (Rht), photoperiod (Ppd) and vernalization (Vrn) genes. Recombinant inbred lines were obtained by hybridization of bread wheat varieties Tosunbey and Tahirova-2000. Only the lines carrying 1BL.1RS rye translocation from population were used in the study. Parents and all of RILs were found to have Rht-B1a, which is a semi-dwarf allele, and Ppd-D1a allele, which is not susceptible to photoperiod. The vernalization alleles (Vrn-A1, Vrn-B1 and Vrn-D1) in the lines were also determined. It was determined that both parents and all the RILs had vrn-A1 allele, and not Vrn-A1c allele. It was determined that 151 of RILs contained vrn-B1 allele and 154 of them contained Vrn-B1 allele, while 131 of RILs had vrn-D1 allele and 174 of them had Vrn-D1 allele. In addition, molecular screening were carried out for waxy alleles (Wx-A1, Wx-B1 and Wx-D1) which were effective on flour swelling, water holding capacity and shelf life of bread wheat. As a result of the molecular data it was found that 141 of RILs carry all three alleles and named as “normal amylose wheat” and 164 of them had only Wx-A1 and Wx-D1 alleles, as known “low amylose wheat”. The results indicated that the population used in the research could be the subject of some researches, especially drought tolerance, and RILs could be used to develop genetic material carrying rye translocation for wheat breeding programs.

Bu çalışma, azotlu gübre miktarı ve uygulama formunun ekmeklik buğdayın tane verimi ve kalitesi üzerine etkisinin araştırmak amacıyla Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde kuru (yağmura bağımlı) ve sulu koşullarda iki üretim sezonunda yürütülmüştür. Kuru koşullarda 7 adet ve sulu koşullarda 8 adet ekmeklik buğday çeşidi materyal olarak kullanılmıştır. Üre, başaklanma döneminde, granül ve yapraktan uygulama şeklinde verilmiştir. Her uygulamada çeşitlerin tane verimi, bazı teknolojik kalite özellikleri belirlenmiştir. Her iki denemede yapraktan üre uygulaması ile SDS sedimantasyon değeri, protein oranı, gluten agregasyon enerji değeri (AGGEN) ve maksimum tork (BEM) değerlerinde artış olurken; peak maksimum zaman (PMT) değerinde azalma olmuştur. Kuru ve sulu şartlarda çeşitler arasında SDS sedimantasyon değerleri açısından istatistiki olarak önemli farklılar olduğu belirlenmiştir. Araştırmada; sulu ve kuru şartlarda yapraktan üre uygulaması ile granüle göre genotiplerden yüksek ekmeklik kalite ile ilişkili olarak Glu-A1 lokusunda 2* alt ünitesi taşıyanların tane veriminde %9,0, protein oranında %6,5, sedimantasyon değerinde %17,0 ve BEM değerinde %3,8; Glu-D1 lokusunda 5+10 alt ünitesi taşıyanların tane verimde %8, protein oranında %5,6, sedimantasyon değerinde %16,0, BEM değerinde %6,4; Glu-B1 lokusunda 7+9 alt ünitesi taşıyanların tane veriminde %7,0, protein oranında %6,0, sedimantasyon değerinde %19,6 ve BEM değerinde %7,2 artış olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, ekmeklik buğdayın tane verimi ve teknolojik kalite özelliklerinin iyileştirilmesinde başaklanma döneminde yapraktan üre uygulamasının oldukça olumlu sonuçlar verdiği görülmüştür.