ÇİLEKTE KURŞUNİ KÜF HASTALIĞI ETMENİ Botrytis cinerea’YA IN VITRODA FUNGAL ANTAGONİSTLERİN ETKİSİ

Adaptasyon kabiliyetinin yüksekliği sayesinde, çileğin (Fragaria X ananassa Duch.) çok farklı ekolojilerde yetiştiriciliği yapılmaktadır. Çilek de diğer taze meyve sebzelerde olduğu gibi, özellikle yetiştirme döneminde hüküm süren fungal hastalıklar nedeniyle önemli ürün kayıplarına uğramaktadır. Botrytis cinerea Pers. ex Fr. (teleomorf; Botryotinia fuckeliana (de Bary) Whetzel) çilekte çiçek veya meyvede kurşuni küf hastalığına sebep olmakta, hem hasat öncesinde hem de hasat sonrasında çilekteki başlıca ürün kayıpları bu hastalıktan kaynaklanmaktadır. Hastalık ile mücadelede çiçeklenme dönemindeki fungisit uygulamaları hastalığın engellenmesinde kullanılan en etkili ve yaygın yöntemdir. Ancak, B. cinerea’nın fungisitlere karşı kazandığı dayanıklılık, meyveler üzerindeki ilaç kalıntıları, fungisitlerin çevreye olumsuz etkileri ve insanların çevreye karşı duyarlılığın artmasıyla biyolojik kontrolü de içeren alternatif mücadele yöntemlerinin önemi artmıştır. Botrytis cinerea’nın fungal antagonistler ile biyolojik mücadelesinin mümkün olduğu birçok çalışma ile ortaya konmuştur. Erzincan ilinde hastalıklı çileklerden izole edilen B. cinerea S-TR-20 izolatının farklı (103, 104 ve 105 konidi/ml) konsantrasyonlarına fungal antagonistlerin (Clonostachys rosea f. catenulata (syn. Gliocladium catenulatum), C. rosea f. rosea (syn. G. roseum) ve Trichoderma asperellum) farklı (103, 104 ve 105 konidi/ml) konsantrasyonlarının etkilerinin araştırılması amacıyla in vitro da bu çalışma yürütülmüştür. Yeni açmış çilek (cv. Fern) çiçekleri, içlerinde 15 ml su agarı bulunan plastik petri kaplarına bırakılmış ve petal yaprakların dip kısımları, 10 µl patojen ve antagonistlerin farklı konsantrasyonlarında hazırlanan spor süspansiyonları ile inokule edilmiştir. Çilek çiçeklerindeki hastalık şiddetleri ve hastalık kontrol değerleri inokulasyondan dört gün sonra değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, hastalık şiddeti bakımından B. cinerea’nın spor konsantrasyonları arasında istatistiki olarak önemli bir fark saptanmamıştır. C. catenulata, C. rosea ve T. asperellum’un 105 konidi/ml konsantrasyonlarının çilek çiçeklerindeki hastalık kontrol değerleri önemli bulunmuştur.