The availability of high-yielding varieties adapted to diverse agro-ecologies and production systems, preferred by farmers and consumers, is the key factor limiting productivity. Farmers access seeds of different quality levels from various seed systems. Studies on seed systems and rates in relation to yield and yield traits of bread wheat varieties under irrigation are limited. Therefore, an experiment was conducted in 2021 in Northwestern Ethiopia to improve the productivity of bread wheat (Triticum aestivum L.) varieties through suitable seed rates and systems under irrigation. The experiment was conducted using a randomized complete block design in a factorial arrangement of two varieties (Kakaba and Ogolcho), three seed systems (formal, intermediate and informal), and three seed rates (125, 150, and 175 kg ha-1) in three replications. SAS software was used for analysis. The results showed that the seed system and variety interaction had a significant effect (P < 0.05) on productive tiller numbers, days to 50% heading, kernel numbers per spike, and plant height. Additionally, the productive tiller numbers and days to 50% heading were significantly (P < 0.05) influenced by the interaction of variety with seed rate. However, the main effects of seed system, seed rate, and variety alone had a significant (P < 0.05) impact on physiological maturity, 1000-seed weight, kernel length, grain yield, biomass yield, and harvest index. The highest grain yields were obtained from the following main factors: seed system (intermediate (4.52 t ha-1); seed rate (150 kg ha-1 (4.71 t ha-1)); and variety (Kakaba (4.47 t ha-1)), which exceeded the average yield in irrigation (4.4 t ha-1). It is necessary to conduct experiments involving a greater number of seed rates and varieties over multiple cropping seasons and locations and sowing dates to strengthen the results.

Bu çalışmada Trabzon hurması (Diospyros kaki L.) püresinin akış davranışını en iyi tanımlayan reolojik modelin belirlenmesi amacıyla pürenin reolojik özellikleri çeşitli pH’larda (4,0, 5,5 ve 7,0), konsantrasyonlarda (%15, %17,5 ve %20), sıcaklıklarda (25, 50 ve 75°C) ve kayma hızında (8,4–28 s−1) araştırılmıştır. Deneysel veriler Power Law, Herschel-Bulkley, Casson ve Mizhari-Berk modellerine uygulanmıştır. Reolojik modellerin akış davranışını açıklamadaki uygunluğunu doğrulamak için belirleme katsayısı (R2), hata kareleri ortalamasının kare kökü (RMSE) ve indirgenmiş ki- kare (ꭓ2) olmak üzere üç istatistiksel ölçüt kullanılmıştır. Herschel-Bulkley ve Mizhari-Berk, hurma püresinin tüm işlem koşullarında deneysel verilere en iyi uyum sağlayan modeller olduğu görülmüştür. Ancak Mizhari-Berk modeli R2 ≥ 0.983, RMSE ≤ 0.0683 ve ꭓ2 ≤ 0.0160 istatistiksel parametre değerleriyle hurma püresinin akış davranışını en iyi tanımlayan model olmuştur. Trabzon hurması püresi psödoplastik (kayma incelmesi) ve Newtonyen olmayan bir davranış (n<1) sergilemiştir.

Şekerpare, Türkiye ve Orta Doğu mutfağının önemli tatlılarından biri olup, genellikle irmik kullanılarak hazırlanmaktadır. Ancak irmiğin gluten içermesi, çölyak hastalarının bu tatlıyı tüketmesini engellemektedir. Bu çalışmada, gluten içermeyen mısır unu, pirinç unu, patates unu, mısır nişastası ve tapyoka nişastası kombinasyonları kullanılarak glutensiz şekerpare formülasyonları geliştirilmiştir. Ayrıca, bu formülasyonlara eklenen soya proteini, bezelye proteini ve transglutaminaz (TG) enziminin şekerpare hamuru ve son ürün özellikleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışma kapsamında, hamurların pH, sertlik, yapışkanlık, adhezyon işi ve hamur kuvveti gibi özellikleri değerlendirilirken son ürünlerde ise renk, sertlik, kırılganlık ve duyusal analizler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, kullanılan protein ve TG enziminin hamur özellikleri üzerindeki etkisinin kullanılan un kombinasyonuna bağlı olarak değiştiğini göstermiştir. Mısır ve patates unu ile hazırlanan hamurlar en yüksek sertlik değerine sahipken, tüm örneklerde kontrol grubu hamurları en düşük sertlikte olmuştur. Soya ve bezelye proteini, hamurun yapışkanlığını azaltırken, TG enziminin bezelye proteiniyle birlikte kullanımı yapışkanlık düzeyini önemli ölçüde artırmıştır. Duyusal analizde panelistler, %62,5 mısır unu ve %37,5 pirinç unundan oluşan MuPr reçetesiyle hazırlanan şekerpare örneklerini, hem yapı hem de lezzet açısından en beğenilen ürün olarak değerlendirmiştir. Bununla birlikte, kullanılan protein türü ve TG enzimi duyusal özellikler üzerinde genel anlamda önemli bir fark yaratmamıştır.

This research aimed to investigate the impacts of different cooking methods (B; Boiling, US; Ultrasound-assisted slow boiling, UF; Ultrasound-assisted fast boiling) and endpoint core temperatures (ECT; 68°C, 74°C, and 80°C) on the oxidative stability, physicochemical, and microbiological properties of beef during refrigerated storage. The results demonstrated that UF application resulted in the lowest cooking loss (CL) at 74°C ECT. The US application caused a lower water activity (aw) compared to B. The lowest oxidation-reduction potential (ORP) levels were determined in UF, whereas the US had the highest ORP levels. Ultrasound-assisted cooking did not affect pH, yeast-mold and total mesophilic aerobic bacteria (TMAB) counts. On the other hand, UF and US caused an increase in total coliform counts compared to B. According to the results of lipid hydroperoxide (LPO) and thiobarbituric acid reactive substances (TBARS), UF application was more effective in preventing lipid oxidation compared to US and B. pH, CL, ORP, hue angle (hab) and b* values increased as the ECT increased, whereas aw, a*, chroma (C*ab) and browning index (BI; inner) values decreased. In addition, beef pieces cooked at 74°C or 80°C ECT had lower L* values, TMAB, and total coliform counts, and higher TBARS and LPO values than those cooked at 68°C ECT. 74°C was more effective in controlling microbiological changes, whereas 68°C was a better ECT for maintaining oxidative stability. In conclusion, UF has the potential to be an effective processing technology for improving oxidative stability and physicochemical properties of beef.

Bu çalışma, Yalova Üniversitesi’nde eğitim gören öğrencilerin su ürünleri tüketim alışkanlıkları ve tercihlerini belirlemeyi amaçlamakta olup, çevrim içi bir anket yöntemiyle ve gönüllülük esasına dayanarak toplam 315 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların %67’si kadın, %33’ü erkek olup, %88’i 18-25 yaş aralığındadır. Araştırma sonuçlarına göre, öğrencilerin %60’ı tavuk eti tüketmekte, balık eti tüketiminin ise %26 olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin %29’u ayda bir kez balık tüketmekte, %54’ü ise tükettikleri balık miktarını yeterli bulmamaktadır. Katılımcıların %40’ı yetiştiriciliği yapılan su ürünlerini sağlıklı olarak değerlendirmekte, %16’sı ise su ürünleri yerine omega-3 gibi takviye edici gıdaların tercih edilebileceğini ifade etmektedir. Ayrıca, %40’ı su ürünlerini yeterince tüketmediklerini düşünmektedir. Öğrencilerin su ürünlerinin faydaları hakkında genel bilgi kaynakları arasında mobil cihazlar ve yakın çevrelerindeki insanlar öne çıkmaktadır. Balık satın alırken katılımcıların öncelikli olarak tazeliğe ve fiyata dikkat ettikleri, balığı genellikle balıkçılardan satın aldıkları belirlenmiştir. En çok tercih edilen balık türü deniz balıkları olup, katılımcıların büyük kısmı işlenmiş su ürünlerini tercih etmemektedir. Balık pişirme yöntemleri arasında ise en yaygın tercih kızartmadır. Balık dışında en çok tüketilen su ürünleri midye ve karides iken, su ürünleri tüketiminin en yoğun olduğu dönem ise balıkçılık sezonunun kapsadığı kış aylarıdır. Çalışma sonuçları, Yalova Üniversitesi öğrencilerinin su ürünleri tüketimini artırmaya yönelik çeşitli stratejilerin geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir. Özellikle öğrenciler arasında sağlıklı beslenme bilincinin artırılması için su ürünlerinin faydaları konusunda daha etkili bilgilendirme çalışmaları yapılmalı ve su ürünlerinin taze, uygun fiyatlı ve ulaşılabilir olmasını sağlamak amacıyla yerel balıkçılık pazarları desteklenmelidir. Ayrıca, öğrenci barınma yerlerinde su ürünlerinin menülere dahil edilmesi, beslenme ve su ürünleri tüketimi konusunda eğitimlerin müfredata eklenmesi de bu tüketimi artırmaya yönelik önemli adımlar olacaktır.

Cucurbita moschata is a nutritionally and medicinally important crop grown across various agroecological zones. This study aimed to evaluate genotypic variation in morphological traits, pollen viability and germination, and mineral composition of fruits and seeds under uniform field conditions. The experiment was conducted during the 2022 growing season in Adana, Türkiye, using four genotypes, including the commercial cultivar Arıcan-97. Morphological assessments covered vegetative, floral, and fruit characteristics. Pollen viability (dark red + pink colour) ranged from 80% to 85%, while in vitro germination rates were between 9% and 12%, showed significant genotypic differences. Elemental analysis indicated that macroelements such as calcium, potassium, and magnesium were more concentrated in the fruit flesh, whereas seeds showed higher levels of microelements including iron and zinc. Although conducted at a single location and season, the findings underscore the role of genotypic selection in improving yield potential and nutritional quality in C. moschata. In particular, the observed variation in fruit morphology, pollen traits, and mineral composition highlights the potential of local genetic resources to inform targeted breeding strategies. These results also support the conservation and sustainable use of C. moschata germplasm in future cultivar development programs.

The increasing cost of conventional poultry feed in Nigeria has prompted interest in sustainable alternatives such as agro-industrial by-products. This study evaluated the effects of dietary inclusion of dried Citrus sinensis peel (DCSP) on the hematological and serum biochemical indices of broiler starter chicks. A total of 192-day-old Cobb 500 broilers were randomly allotted to four diets with DCSP replacing wheat offal at 0% (control), 2.5%, 5.0%, and 7.5% inclusion levels. Over a 4-week trial, birds were fed ad libitum and assessed for hematological and biochemical changes. Phytochemical analysis revealed high levels of saponins (20.60%), phenols (10.63%), and flavonoids (5.63%). Hematological indices such as packed cell volume, red blood cell count, and mean corpuscular hemoglobin concentration remained statistically unaffected (P>0.05), while significant reductions (P<0.05) were observed at 7.5% DCSP for hemoglobin (7.67 g/dL), mean corpuscular volume (82.40 fL), and mean corpuscular hemoglobin (33.40 pg) compared to the control group (10.50 g/dL, 115.63 fL, and 38.53 pg, respectively), suggesting potential anemia. Serum biochemical analysis showed significant increases (P<0.05) in total cholesterol (5.87 mg/dL), HDL (2.20 mg/dL), LDL (3.61 mg/dL), total protein (5.00 g/dL), alkaline phosphatase (61.77 IU/L), and creatinine (35.40 mg/dL) at 7.5% DCSP compared to control values. No significant effects were recorded for triglycerides or ALT activity. While moderate DCSP inclusion (≤5.0%) supported immune and liver function without adverse effects, higher levels impaired erythropoiesis and indicated possible hepatic and renal stress. The findings support the valorization of Citrus sinensis peel as a functional feed additive at optimal inclusion levels not exceeding 5%, offering a sustainable alternative in poultry nutrition.

Bu çalışmanın amacı, TR90 Bölgesi’nde hane halklarının gıda tüketiminde sıfır atık farkındalığını çok boyutlu bir yaklaşımla incelemek ve modellemektir. Araştırmada, Trabzon, Ordu, Artvin ve Gümüşhane illerinde yaşayan 450 hane halkından 2025 yılında yüz yüze anket yoluyla elde edilen birincil veriler kullanılmıştır. Verilerin analizinde Keşfedici Faktör Analizi (EFA) ve k-ortalamalar Kümeleme Analizi yöntemlerinden yararlanılmıştır. Araştırma bulguları; sıfır atık farkındalığının yalnızca bilgi edinmeyle sınırlı kalmadığını, bilişsel farkındalık, ekosistem ve ekonomik duyarlılık ile sürdürülebilir sosyal sorumluluk olmak üzere üç temel boyutta şekillendiğini ortaya koymuştur. Kümeleme analizi sonuçları, hane halklarının düşük, orta ve yüksek harcama düzeylerine göre üç faktör boyutuna atfettikleri önemin değiştiğini göstermiştir. Düşük harcama grubundaki tüketiciler, sosyal sorumluluk temelli yaklaşımları ön plana çıkarırken; orta harcama grubundakilerin ekonomik ve çevresel faydalara odaklandığı görülmüştür. Yüksek harcama grubunun ise bilişsel farkındalık ve teknolojik gelişmeleri takip etme eğiliminde olduğu, ancak diğer gruplara kıyasla ekonomik ve çevresel maliyetlere daha az duyarlılık gösterdiği tespit edilmiştir. Mevcut araştırma bulguları, gıda tüketiminde sıfır atık farkındalığını artırmaya yönelik politikaların tek tip değil, farklı ekonomik ve sosyal dinamiklere göre çeşitlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Politika yapıcıların düşük harcama gruplarında kolektif bilinç ve sosyal dayanışmayı, orta gruplarda ekonomik ve ekolojik faydaları, yüksek harcama gruplarında ise bilgiye dayalı ve teknolojik çözümleri öne çıkaran stratejiler geliştirmesi önerilebilir.

Small landholder farmers rely on various information sources to obtain information for agricultural production. In the context of Innovation diffusion theory and Learning model, this study examines the extent to which information sources contribute to enhancing technology adoption in Bono region of Ghana, with a focus on small landholders (farmers cultivating on less than two hectares of farm size). Using a pre-tested questionnaire, we obtained information from 180 randomly selected small landholder rice farmers. The collected data were analyzed using descriptive statistics, chi-squared tests, and Kendall’s coefficient of concordance. The results indicate that respondents tended to trust information from fellow farmers (86.7%), extension agents (84.4%), local information centers (82.8%), and agro-dealers (79.4%). They mostly obtained information on input availability (82.2%), modern farming techniques (78.9%), marketing options (72.8%), and farm management practices (70.6%). Regarding technology adoption, the results showed a higher rate of adoption of improved rice varieties (81.1%), herbicides (74.4%), and fertilizers (69.4%). The chi-square analysis revealed that extension agents, television, agro-dealers, posters, and local information centers significantly (p<.05) correlated with respondents’ adoption of multiple improved technologies. The respondents indicated a timely supply of information was difficult to obtain as a major constraint affecting their technology adoption. Our findings suggest that to enhance the adoption of agricultural technologies among small landholders, government agricultural interventions should be directed toward strengthening the various information sources available to farmers at both the district and community levels.

The issue of seafood sustainability has come to the fore as a critical concern within the domain of food systems. This issue is of pertinence to culinary professionals, who wield a significant influence on consumer habits and the composition of menus. However, there is a paucity of research that has examined how future chefs, as gastronomy students, perceive farmed versus wild fish in terms of health, ethics, and sustainability. The present study investigates the attitudes of gastronomy and culinary arts students (N=399) toward fish sourcing practices for the purpose of identifying perception structures and preference patterns. A structured questionnaire was administered, and the resulting data were analyzed using exploratory factor analysis (EFA) and Wilcoxon signed-rank tests. The EFA identified three primary components: sustainability and ethics, subjective knowledge, and students' involvement, with 71.5% of the total explained variance. The factors exhibited substantial internal consistency, as evidenced by Cronbach's alpha (>0.83), composite reliability (>0.88), and its average variance extracted (AVE) (>0.65). While students demonstrated a high level of concern for environmental practices and fish welfare, their subjective knowledge regarding the evaluation and purchase of fish remained limited. Paired comparison using the Wilcoxon signed-rank test revealed statistically significant preferences for wild fish across multiple attributes, including healthiness, nutritional value, ethical production, availability, and safety (p <0.001), with effect sizes ranging from moderate to large (r = 0.254–0.534). These findings suggest the presence of a value–knowledge gap, wherein students are ethically engaged yet informationally underprepared to evaluate aquaculture products. These findings underscore the necessity for targeted educational innovations within culinary programs to enhance students' aquaculture literacy, critical evaluation skills, and sustainable sourcing competence. As future professionals who influence consumer preferences and industry practices, culinary students require a more balanced understanding of seafood systems.